TÜVASAŞ için bir maliyet modeli önerisi : Ürün ağacı esasına dayalı sipariş maliyetlemesi

Abstract

ÖZET Günümüz rekabet koşullan içinde Maliyet Muhasebesinin önemi artmaktadır. İşletmeler ürettikleri malın maliyetini tam olarak hesaplayamazlar ise satış fiyatını yaklaşık rakamlar ile belirleyecektir.Böyle bir yönetim muhasebesi işlevi mamulün maliyetinin beklenen kârdan daha fazla kâr marjı koyduğunda piyasa fiyatının üstünde bir satış fiyatı politikası izlememize neden olacak. Bu da satış miktarını düşürecektir. Satış miktarının düşmesi sabit maliyetlerin mamule yüklenme oranını arttıracaktır ve mamul maliyetini doğru tahmin edemezsek yaklaşık olarak koyduğumuz satış fiyatı ürettiğimiz mamulün maliyetini arttırıcı bir etki yaratacaktır. Özellikle üretim işletmesi mamulün maliyetini doğru ve bütünleşik bir maliyet muhasebesi sistemiyle hızlı bir şekilde hesaplayamazsa rekabet koşulları içinde fiili kârlarını ve gelecekteki kârlılık ve bütçelerini iyi yapamayacaktır. Mamul çeşidi olarak tek tip yada az sayıda mamul çeşidi üreten işletmeler (otomobil, vagon sanayi, gemi sanayi gibi). Mamullerin büyüklüğü kümülatif olarak mamulün maliyetini hesaplasa bile maliyet artışlarının mamulün hangi parçasından hangi üretim safhasında gerçekleştiğini tespit edememektedir. Modern işletmeleri artık mamulün ürün ağacım çıkartmak ve ürün ağacının içerisinde mamulü belirli alt ve alt komple parçalara ayırarak mamulün yarı mamullerinin maliyetini hesaplamak zorundadır. Tezimizdeki uygun amaçta sipariş edilen vagonu geleneksel maliyet muhasebesi yöntemlerine göre hesaplarsak vagonun kümülatif maliyetini buluruz. Bu çalışmanın son bölümünde ürün ağacına göre Sipariş Maliyetleme Sistemi ile mamulün ürün ağacına göre komple ve alt komple olarak belirleyeceğimiz aşamalarda örneğin; vagonun boji şasisinin maliyetini boji şasisinin alt parçalarının maliyeti ayrı ayrı hesaplanabilmektedir.