Vergi kayıp ve kaçakçılığının nedenleri ve bunların önlenmesinde denetimin rolü

Abstract

ÖZET Türkiye ekonomisinde son yirmi yıldır yaşanan enflasyon, bütçe açıkları, gelir^gidej dengesizlikleri, Türk kamu maliyesinin mali bir disiplinsizlik içinde olduğunu göstermektedir. Ülkemizin gelişmiş ülkeler arasında yer alabilmesi ve refah toplumları düzeyine erişebilmesi için bu disiplinsizliğin ortadan kaldırılması ve en kısa sürede ekonomik istikrarın sağlanması zorunludur. Ekonomik istikrarın sağlanabilmesi için öncelikle kamu açıklannın kapatılması gerekmektedir. Söz konusu bu açıkların kapatılmasında başvurulacak en sağlıklı yol ise vergi geUrlgrinin artırılmasıdır. Ülkemizde gelirlerin istenilen seviyeye ulaştırılamaması ve var olan vergi potansiyelinden yeterince yararlanamamasınm önemli nedeni vergikav^ıp ve kaçaklarıdır. Vergilemenin olduğu bir yerde görülebilecek evrensel bir olgu olan vergi kayıp veJajcjWanmn büyük boyutlara ulaşması sadece ülke ekonomisinde değil ülkenin sosyal, psikolojik, siyasi yapısın da büyük çaplı sorunların yaşanmasına neden olmaktadır. Devletin egemenlik yetkisine dayanarak vergi koyması ve alması geniş anlamda vergi düzenini kurmasını ve uygulamasını, vergi kaçaklarının engellenmesi bakımından bazı koruyucu düzenlemelere gitmesini zorunlu kılmaktadır. Vergi kayıp ve kaçakçılığıyla mücadele etkin bir muhasebe denetimini gerektirmektedir. Çünkü Türk^ergLsisiemi beyan esasına dayanmaktadır. Birey ve bireylere güveni esas alan bu sistemin başarısı ülkede oluşturulacak tek düzen ve iyi işleyen bir muhasebe denetim sistemine bağlıdır. İyi bir muhasebe denetim sisteminin varlığı ise vergi kayıp ve kaçakçılığını büyük ölçüde azaltacaktır. Bu çalışmada; bilinçli vergi mükellefi, etkin bir vergi yönetimi ve iyi bir mevzuata nasıl sahip olunacağı üzerinde durulacak ve vergi kayıplarının önlenmesinde muhasebe denetiminden nasıl yararlanılması gerektiği ortaya konmaya çalışılacaktır.