Karaman ili Sarıveliler ve Başyayla ilçeleri ağzı (İnceleme-metin-sözlük)

Abstract

Karaman, İç Anadolu Bölgesini, Akdeniz Bölgesine bağlayan önemli kavşak noktası üzerinde yer alan bir ilimizdir. Bu şekilde hareketli olan ilimiz ile ilgili yapılan ağız çalışmaları yetersiz seviyede ve oldukça azdır. Şahsi kanaatimiz, bölgenin ağız araştırmaları açısından önemli bir yer olduğu yönündedir. Gerek öğrenci- öğretmen, gerekse folklor araştırmacılarının yaptığı ağız derleme çalışmaları, derleme bölgesinin dil özelliklerini yansıttığı gibi aynı şekilde o bölgenin tarihi, etnik yapısı ve sahip olduğu kültür değerleri açısından da önemli ipuçları vermede yardımcı olmaktadır. Karaman'da büyümüş ve yetişmiş olmam, ağız çalışmasını seçmiş olduğum merkezlerde dostlarımın ve arkadaşlarımın olması, özellikle bana ulaşımda ve derleme yapacağım merkezlerde bulunan şahıslar konusunda oldukça kolaylıklar sağladığını söyleyebilirim. Yapılan bu çalışma, kısaca giriş, inceleme, metin, sözlük, metin fihristi ve bölgeye ait haritalardan oluşmaktadır. Giriş bölümünde, derleme yapılan yerlerin tarihi ve bu yerleri tanıtıcı bilgiler verilmiştir. İnceleme kısmında ise metinde yer alan kelimelerin standart Türkiye Türkçe'si ile olan ses değişiklikleri, ses hadiseleri incelenmiştir. Metin bölümünde yaklaşık on beş merkezde ses cihazına kaydetmek suretiyle tarafımızdan yapılan derlemeler ortaya konmuş, sözlük kısmında, metinlerde yer alan transkripsiyonlu, anlamı bilinmeyen ve değişen kelimeler izah edilmeye çalışılmıştır. Son bölümde de metnin konu fihristi ve derleme yapılan merkezleri içeren bölge haritası verilmiştir.