Mesleki metinlerin mekanik çeviri versiyonları

Abstract

Bilgi çağında dil öğrenmek kaçınılmaz bir gereksinim, çeviri de dışa açılmanın ve teknolojiden yararlanmanın bir aracıdır. Mekanik çeviri bir teknolojik gelişme olarak kabul edilmelidir. Teknolojik gelişmelerle iç içe yaşamanın gerekliliğini açıkça ortaya koyar. Mekanik çeviri; bir dil içerisindeki metinlerin bilgisayar ortamından istenilen dile aktarılmasını sağlayan bir sistemdir. Bu aktarma bilgisayarın kendi içinde oluşturulan sözlük sayesinde gerçekleşmektedir. Mekanik çeviri elbette mükemmel bir çeviri değildir. Amaç kullanıcının okuduğunu kısa zamanda anlamasını ve istediği dilde çevirisini görmektir. Bu çevirilerde diller arasında anlamsal, dilbilgisel, biçimsel farklılıklar da oluşabilir. Fakat mekanik çeviri sisteminde gerçekleşecek hatalar direk kullanıcı ve programın sözcük kapasitesiyle ilgilidir. Uzun zamandan beri üzerinde çalışmaları süregelen mekanik çevirisinde düzenli, hızlı, doğru ve güvenilir bir çeviri elde etmek hedeflenmiştir. Buna rağmen günümüze kadar mekanik çeviri sistemlerindeki gelişmeler hiçbir zaman başarılı olamamıştır. Çünkü makinenin insanda olduğu gibi duyuları, duyguları ve beyni yoktur. İnsan bir hata yaptığında bunu düzeltme şansına sahipken bilgisayardaki sistemde hatalar olduğu gibi karşımıza çıkar. Bu durumda kullanıcının aktarımlarda çok dikkatli olması gerekmektedir. Yazılan en ufak bir harf hatası bile sonucu çok farklı şekilde verir. Sistem yanlışı olduğu gibi aktarır. Böylece ana metindeki anlamdan sapma yaşanmış olur. Mekanik çevirinin birinci şartı sözcük-sözcük çeviri tekniğidir. Bunun için de bir sözcük temel alınır ve her kelimenin karşılığı bulunur ve çeviri bu biçimde tamamlanmaya çalışılır. Ancak burada eksiklik her dilin bir kelimesinin birden çok anlamı olabileceği olasılığının göz ardı edilmesidir. Dolayısıyla yapılan otomatik çevirinin sonuçları çok tatmin edici ve faydalı olmamaktadır. II