Türk dünyasında nevruz bayramı çeşitlemeleri ve mukayesesi

Abstract

Farsça bir sözlük olan ve " Yenigün " anlamına gelen Nevruz bayramı, her yıl Güneşin Koç Burcuna girdiği ve gece ile gündüzün eşit olduğu 21 Mart tarihinde, bütün Türk topluluklarında çeşitli adlarla kutlanmaktadır. Türkler arasında Nevruz / Noruz / Noyruz / Nooruz / Navröz, Sultan - Nevruz, Nevruz Sultan, Mart Dokuzu, Mart Bozumu, Ergenekon, Bozkurt, Çağan gibi adlarla kutlanan bu bayram aynı zamanda diğer doğu milletlerinde de görülmekte ve kutlanmaktadır. Kuzey Yanmküre halkları bölgelerine baharın gelmesi ve buna bağlı olarak da doğadaki değişiklikleri çeşitli törenler düzenleyerek kutlamış ve kutlamaktadırlar. Bu açıdan da bütün Türk dünyasında görülen Nevruz bayramı Türkler' de aynı zamanda eskiden kullandıkları takvimle ilgili olarak yıl başı da sayılmakta hatta Türkler' in Ergenekon' dan çıkışı ile de ilişkilendirilmektedir. Bu anlayışlar kutlamalarda kendini göstermekte ve bütün Türkler her yıl 21 Mart tarihinde büyük bir coşku ile Nevruz bayramını çeşitli eğlence, oyun ve törenlerle kutlamaktadırlar. Türk kültüründe çeşitli işlevleri olan Nevruz bayramı ile ilgili unsurları bütün Türk dünyasında mukayeseli olarak ele almak ve Nevrûz'u edebiyattan, musikiye kadar her alanda görmek mümkündür.