Abstract:
ÖZET SAU, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tez Özeti Tezin Başlığı: AİHM Mülkiyet Kararlarının AB Türkiye İlişkilerine Etkisi Tezin Yazarı: Cansu Erdoğan Danışman: Yrd. Doç. Dr. Neziha MUSAOGLU Kabul Tarihi: 20 Haziran 2005 Sayfa Sayısı: VIII (ön kısım) + 156 (tez) + 7 (ekler)Anabilim Dalı: Uluslararası ilişkiler Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Yirminci yüzyılın belki en önemli erik gelişmesi, insan haklarının uluslararası düzeyde tanınması ve insan haklarının korunması için uluslararası düzeyde mekanizmalar geliştirilmesidir. AİHS ile Avrupa'nın kamu düzenini temsil eden ortak bir hukuki alan yaratmıştır. Hukuki alanın denetlenmesi ve korunması için kurulan AİHM ise, aldığı kararlar ve bu kararlarda belirtilen esaslar ile bütün Avrupa ülkelerinde geçerli olan ortak hukuki standartları yansıtmaktadır. Araştırmanın amacı, AİHM kararlarının AB tarafından baskı aracı olarak kullanıldığı inancının bir yanılgı olduğunu, mülkiyet hakkı ihlali iddiası ile açılan davaların sebep ve sonuçlarını tespit ederek göstermektir. Ayrıca, Türkiye'nin AB üyeliği yolunda yaptığı reform ve düzenlemelerin mülkiyet hakkı ihlallerinde ne kadar etkili olduğunu incelemek ve daha ne tür düzenlemeler yapılması gerektiğini tespit etmektir. Araştırma sonucunda Türkiye'nin, AB'nin özellikle üzerinde durduğu insan haklan ve demokrasi alanında eksikliklerini gidermek için bazı düzenlemeler ve reformlar ile ciddi çabalar gösterse de, daha yapması gereken pek çok yasal düzenlemeler olduğu görülmüştür. Bu konuda yasal ve yönetimsel önemli açıkların olduğunun görülmesi, AİHM'ye yapılan başvuruların sayı çokluğunu ve nedenini açıklamaktadır. Aynı zamanda, Türkiye'ye çifte standart uygulandığı iddiasının yanlış olduğunu da göstermektedir İhsan haklarının uluslararası alanda korunması konusunda önemli bir denetim mekanizması olan AİHM'nin yargı yetkisini tanıyan Türkiye aleyhine açılan davalar, AİHM'nin toplam yükünün 1/5 'ine eşittir. Rakamın büyüklüğü alınması gereken önlemlerin önemini ve aciliyetini göstermektedir. Son dönemde yapılan yasal düzenlemeler sonucunda, mülkiyet hakkı ihlallerinde, özellikle de köy boşaltma nedeni ile yapılan başvurularda önemli bir düşüş gözlenmektedir. 2002 yılında kabul edilen Kamulaştırma alanındaki dava sayısının 2001 'in davalarının Vi'i olması bu alanda yapılan yasal düzenlemelerin ne kadar etkili olduğunu göstermektedir. Kıbrıs konusu ile ortaya çıkan, mülkiyet davaları ise Ada' da barışın sağlanamaması nedeni ile çözümlenememiştir. KKTC'de iç hukuk yolu oluşturma amacı ile yapılan düzenlemeler ve kurulan mahkemenin ise ne kadar etkili olacağını önümüzdeki yıllar gösterecektir. Anahtar Kelimeler: AİHM, AİHS, Mülkiyet hakkı, insan Haklan, Kıbrıs
