Türk kültüründe evlenme

Abstract

SAÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tez Özeti Tezin Başlığı: Türk Kültüründe Evlenme Tezin Yazarı: Kerime Kapıcı Danışman: Yrd. Doç. Dr. Türker EROĞLU Kabul Tarihi : 13 Eylül 2005 Sayfa Sayısı: VI (ön kısım) +116 (tez) + 6 (ekler) Anabilimdalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilimdalı: Halkbilimi Evlilik her iki tarafın kadının ve erkeğin, bir araya gelerek sevgi ve saygı çerçevesinde bütün ihtiyaçlarını karşılayabildikleri bir kurumdur. Evliliğin amacı eşleri kısıtlamak değil, onları bir bütün yaparak soyun devamını sağlamaktır. İnsan hayatının en tabii, en önemli olaylarından biridir, bir dönüm noktasıdır. Her toplumun kendine has, tarihinden gelen ve coğrafyasından etkilenen kültür değerleri yani örf, âdet ve gelenekleri mevcuttur. Yazılı olmayan, kanun hükmü taşıyan bu değerler toplumun "milli kültürü"nü oluşturmakta; dilimiz, dinimiz, yemek yeme şeklimiz, evimiz, evliliğimiz, ailemiz ve akrabalık ilişkilerimiz gibi daha pek çok olguyu kapsamaktadır. Kültürel ilişkiler geniş anlamda toplumlar arası ilişkileri, dar anlamda ikili insan ilişkilerini içerir ve insanlığın doğuşu ile başlangıç göstermiştir. Kültürel, sosyal ve ekonomik gelişme paralel olarak günümüze gelinceye kadar önemli ölçüde değişmiş ve gelişmiştir. Bu değişim ve gelişim gerek bireysel gerekse toplumsal bazda olup, kadın-erkek ilişkilerinin de içinde bulunduğu kültürel alanda çok daha fazla hissedilir. İnsanla ilgili tüm sosyal müesseseler, insanın var oluşu ile başlar. Kainatın en mükemmel varlığı insan, kadın ve erkek olarak yaratılmıştır. Evlenme ile ilgili günümüze değin kavramı açıklığa kavuşturmada, başlangıç noktasındaki bu "kadın ve erkek varoluş" işin sırrının ana unsurunu tayin etmektedir. Bu iki cins hem biyolojik, hem fizyolojik, hem de psikolojik olarak birbirlerine ihtiyaç duymaktadır. Bu ihtiyaç olgusu, insanın yaşadığı ilk çağlardan bu yana çeşitli şekillerde karşı cinsle ilişki kurmasına ve iletişime yönelmesine sebep olmuştur. Bu yönelme sonucunda karşı cinslerin ilişkisinin adı zaman içerisinde "evlilik" olarak şekillenmiştir. Bu çalışmada Türk halk kültürünün oluşmasında ve yaşamasındaki önemli etmenlerden biri olan "evlilik" kurumu ele alınmıştır. Evlilik kurumu ile oluşan aile ve akrabalık ilişkilerine de genel bir çerçeve içerisinde değinilerek, geçmişten günümüze evlilik gelenekleri ortaya konulmak istenmiştir. Anahtar Kelimeler: Evlilik, Kültür, Milli Kültür, Aile, Akrabalık.