Abstract:
SAÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tez Özeti Tezin Başlığı: Türkiye Türkçesinde Bağımsız Birleşik Cümle Tezin Yazarı: îhsan Ersoy Danışman: Prof. Dr. Alâeddin Mehmedoğlu Kabul Tarihi:13,07,2005 Sayfa Sayısı: IX(ön kısım)+127(tez) Anabilim dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim dalı: Yeni Türk Dili Bu çalışmada Türkiye Türkçesinde cümle bahsine yeni bir bakış açısı katmak amacıyla, bağımsız birleşik cümle konusunu ele aldık. Fakat önce Türkiye Türkçesinde cümleye ve birleşik cümleye bakış açışım değerlendirdik. Bu konuda farklı görüşlerin olduğunu saptadık. Bazı dilbilimcilerin birleşik cümle diye sınıflandırdığı cümlelere, bazılarının basit cümle dediğini, bu nedenle birleşik cümlenin sınırlarının tam olarak belirlenmesi gerektiğini ifade ederek, bağımsız birleşik cümleye neden ihtiyaç duyulduğunu ve nasıl olması gerektiğini anlattık. Bu konuda bazı dil bilimcilerin ve eğitimci yazarların birleşik cümle hakkındaki görüşleri ve düşüncelerini inceleyerek verdikleri örneklere eleştirel bir bakışla yaklaşarak sonuçlar ortaya koymaya çalıştık. Türkiye Türkçesinde birleşik cümlenin smıfiandınlmasınm çok çeşitli olması nedeniyle birleşik cümlenin türleri açıklanarak, bağımsız birleşik cümlenin sınırlarını açıklamaya çalıştık. Son bölümde ise çeşitli eserleri inceleyerek bağımsız birleşik cümle örnekleri verdik. Türkiye Türkçesinde bağımsız birleşik cümlenin ne kadar yaygın kullanıldığı ortaya kondu ve birleşik cümle sımflandınlmasımn gelişen bilimin ve insan düşüncesinin ışığında yeniden ele alınarak, Türkoloji'de bir birlikteliğin sağlanması gerekliliği fikrine ulaştık. Anahtar kelimeler: Bağımsız ve bağımlı birleşik cümle, tonlama.