Abstract:
ÖZET YILLARA SARİ İNŞAAT/TAAHHÜT VE ONARIM İŞLERİNİN VERGİLENDİRİLMESİ Anahtar Kelimeler: İnşaat, onarım, geçici kabul, kesin kabul, amortisman. İnşaat işi bir üretim faaliyeti olması sebebiyle, GVK'nın ticari kazanç hakkındaki hükümlerine tabidir. Fakat, yıllara sari inşaat/taahhüt ve onarma işlerinde kazancın tespiti, işin başlama ve bitim tarihi, beyan edilmesi, vergi tevkifatı, geçici vergi ve diğer konularla ilgili olarak ayrı düzenlemeler yapıldığından, bu tür işler özel bir vergileme rejimine tabi kılınmıştır. Bu bağlamda, Gelir Vergisi Kanunu'nun 42.-44. maddeleri kapsamında değerlendirilen bu işlerde, kar ya da zarar işin bittiği yıl tespit edilir ve tamamı o yılın geliri sayılarak, izleyen yıl beyannamesinde gösterilir. Söz konusu işlerin, geçici ve kesin kabule tabi olması durumunda; geçici kabulün yapıldığını gösteren tutanağın idare tarafından onaylandığı tarih, diğer hallerde ise, işin fiilen tamamlandığı ya da bırakıldığı tarih, işin bitim tarihi olarak kabul edilir. Bu kapsama giren işlerde veya bu işlerin diğer işlerle birlikte yapılması halinde, GVK'nın 43. maddesinde belirtilen esaslara göre müşterek genel giderlerin ve amortismanların dağıtımı yapılır. Yine, GVK'nın 94/3. maddesi hükmü doğrultusunda, bu işleri yapanlara ödenen hakediş bedellerinden %5 oranında gelir vergisi stopajı yapılır, işin tamamlandığı tarihte de gelir ya da kurumlar vergisi hesaplanır. Söz konusu işler, özellik taşıyan bazı haller dışında geçici vergi uygulaması dışındadır. Ayrıca, yıllara sari inşaat/taahhüt ve onarım işlerinden fon payı kesintisi de yapılmamaktadır. Zamanaşımı ise, geçici kabulün yapıldığı tarihi izleyen takvim yılı başından başlar ve 5 yıldır. İnşaat işleriyle ilgili, özellikle de yıllara sari inşaat ve onarım işlerinin vergilendirilmesi ile ilgili uygulamada birçok sorun vardır. Başlıca, finansman gider kısıtlaması, örtülü kazanç sorunu, ön vergilemede entegrasyon sorunu ve benzeri sorunlar, sıkça karşılaşılan ve çözüme kavuşturulmasında mevzuatın yetersiz kaldığı soranlardır.
