Immanuel Wallerstein'ın Dünya-sistemler analizinin değerlendirilmesi

Abstract

ÖZET SAÜ, Sosyal Bilimler EnstitüsüYüksek Lisans Tez Özeti Tezin Başlığı: Immanuel Wallerstein'in Dünya-S istemler Analizinin Değerlendirilmesi Tezin Yazan: Yıldırım ERBAŞ Danışman: Yrd, Doç. Dr. Mahmut KARAMAN Teslim Tarihi: 04 Temmuz 2005 Sayfa Sayısı: IV(ön kısım) + 78(tez) Anabilim Dalı: Kamu Yönetimi Bilim Dalı: Siyaset ve Sosyal Bilimler Yaklaşık otuz yıldır, içinde yaşadığımız toplumsal gerçeklik değişmekte ve bu toplumsal gerçekliğin analiz edildiği kavramlar eskisinden farklılaşmaktadır. Kısacası modernlik yeniden gözden geçirilmektedir. Dünya-sistemler analizi ile tanınan Wallerstein ise, modernliği iktisadi, sosyal, siyasi ve kültürel yönleriyle eleştirel bir şekilde yeniden gözden geçirmekte ve toplumsal gerçekliği yeniden kurmakta, ayrıca tarihsel sosyal bilimlerin yeniden ihyasına yönelmektedir. Wallerstein, içinde yaşadığımız tarihsel sistemin yıkılmak üzere olduğunu ve bu durumun şimdiden kestirilmesi oldukça güç yeni bir yapı yaratacağını, iddia ederek yeni bir evrenselci ligin inşasına da yönelmektedir. Bu çalışmanın amacı Wallerstein'in yaklaşımının geniş bir özetinin vermek ve temel iddialarının değerlendirilmesinin yapmaktır. Wallerstein'in çalışmalarının önemi özellikle iki açıdan değerlendirilebilir. Birincisi toplumsal gerçekliğin açıklanması için bütüncül bir açıklama çerçevesi sunmasıdır. İkincisi farklı tikel kimliklerin üzerinde anlaşacağı evrensel bir gelecek perspektifi ortaya koyma çabasıdır. Fakat Wallerstein iki açmazla karşılaşır. Wallerstein sisteme sonradan dâhil edilmiş farklı ülkelerin tarihsel ve içsel süreçlerini yeterince dikkate almaz ve "merkez" dışında üretilen düşünceyi merkezin bir varyantına indirger. Anahtar Kelimeler: Tarihsel Sistemler, Kapitalist Dünya-Ekonomi, Jeokültür