Stratejik ittifak olarak konsorsiyumlar: Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol boru hattı örneği

Abstract

SAÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tez Özeti TEZİN BAŞLIĞI: STRATEJİK İTTİFAK OLARAK KONSORSİYUMLAR: "BAKU-TİFLİS-CEYHAN PETROL BORU HATTI ÖRNEĞİ" Tezin Yazarı: Fariz AHMADOV Danışman: Doç.Dr. Recai COŞKUN Kabul Tarihi: 28 Temmuz 2005 Sayfa Sayısı: VI (ön kısım) +100 (tez) + 2(ekler)Anabilim dalı: İşletme Bilim dalı : Yönetim ve Organizasyon Günümüzde işletmeler ihtiyaçlarını tek başlarına karşılayamamaktadırlar. Küreselleşmenin etkisiyle artan rekabet ortamı işletmelerin ayakta kalabilmeleri ve faaliyetlerini daha etkin bir şekilde düzenlemenin yollarım aramaya zorlanmaktadır. Bu çalışmada işletmelerin ayakta kalabilmeleri, daha büyük kapsamlı projelerin hayata geçirilmesi için stratejik ittifak ve bir ittifak türü olan konsorsiyumlar incelenmiştir. Büyük çaplı yatırımların ve projelerin yapılması aşamasında stratejik iş birlikleri sürekli Ön plana çıkmaktadır. İkinci dünya savaşında sonra, yıkılan yerlerin yeniden inşası için büyük sermayeye ve büyük girişimcilere ihtiyaç duyulmuştur. İlk örnekleri bu şekilde başlayan stratejik ittifaklar dünyada yaşanan ekonomik krizlerin ve artan küreselleşmenin etkisiyle günümüzde son derece yaygın hale gelmiştir. Farklı uzmanlık ve teknoloji gerektiren büyük inşaat işleri ve yatırım projelerini en hızlı ve ekonomik olarak gerçekleştirmenin tek yolu haline gelmiştir. Stratejik işbirliklerinin oluşabilmesi için çok farklı faktörlerin bir araya gelmesi gerekmektedir. Stratejik ittifak türlerinden biri olan konsorsiyumlar BTC petrol boru hattı örnek uygulamasıyla incelenmiştir. Çalışmada mülakatçılarla yapılan görüşmelerde konsorsiyumların basan şartlan, deneyimleri, karşılaştıklan risk ve avantaj lan tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular değerlendirilerek detaylı bilgi verilmiştir. Dünya çapında bir proje olan Baku Tiflis Ceyhan petrol boru hattı, 9 ülkeden 1 1 büyük şirket bir araya gelerek BTC Co konsorsiyumu incelenmeye çalışılmıştır. Aynı zamanda bu projede yer üstü ve yer altı inşa işi içinde farklı ortaklık antlaşmalar yapılmış ve çalışmada bu ortaklık anlaşması yapan işletmeler de incelenmiştir. Bilimsel literatürde stratejik ittifak türü olan konsorsiyum hakkında çalışmaların yetersiz olduğu ortadadır. Dolayısıyla bu çalışmada bu işlerin yapımına üstlenen stratejik işbirliğini oluşturan taşeronlar, ortak girişimler, anahtar teslim projeleri ve özellikle konsorsiyum hakkında araştırmanın yapılması, hem bilim dünyasına hem de projenin işbirliği tarafının ortaya çıkarılmasında büyük katkı sağlayacaktır.Anahtar Kelime: Stratejik İttifaklar, Konsorsiyum, BTC Petrol Boru Hattı.