Banka birleşmelerinde birleşmeye esas değerleme işlemleri ve bir uygulama

Abstract

SAÜ, Sosyal Bilimler EnstitüsüDoktora Tez Özeti TezİE Başlığı: Banka Birleşmelerinde Birleşmeye Esas Değerlendirme Yöntemleri ve Bir Uygulama Tezin Yazarı: Alper YILDIRIMDanışman : Yrd. Doç. Dr. Selahattin KARABINAR Kabııi Tarihi: 16 Eylül 2005Sayfa Sayısı : IX (Ön kısım), 182 (tez), 21(ekler) Anabilim Dalı: İşletmeBilim Dalı : Muhasebe ve Finansman Bankalar son yirmi beş yılda önemli bir devinim göstermişlerdir. Bu devinim gerçekte pek de gönüllü olmamıştır. Ancak küresel boyutta hızlı bir ilerleme gösteren serbestleşme eğilimi bankacılık sektörünün öncülüğünde sürerken, şirketlerin bu zorlu piyasalarda varolmaları şirketlerin değişen stratejileri ve teknolojik değişimlerinden kaynaklanan sorunların çözümünde birleşmeler, bir araç olarak kullanılmıştır. Bankacılık sektörünün krizlerle içine girdiği bu değişim daha sonraları stratejik bir büyüme yolu olarak algılanmış ve ABD ve çoğunluğu Avrupa Birliği ülkeleri gibi ileri bankacılık sistemlerine geçiş yapmış ülkelerden gelişmekte olan ülkeleri de içine alan geniş bir alana yayılarak, içinde bulunulan ülkenin kendine özgü yapısına göre farklı ekonomik sebepler ve ihtiyaçlardan ortaya çıkmıştır. Ülkemizde ise, krizlerin bankacılık sistemine etkilerinin çözümünde, sektörün yeniden düzenlenmesinin uygun bir aracı olarak görülmüş ve birkaç örnek dışında zorunlu banka birleşmeleri olarak kalmıştır. Ancak son 2-3 yıllık dönem Türkiye'nin büyüme kat sayısındaki artış, piyasaların iyileşmesi ve güvenilirliğin artması yabancı bankaların Türkiye'ye olan ilgisini arttırmıştır. Bu unsurlar ülkenin ileri gelen büyük bankalarıyla birer birer birleşmelerini sağlamıştır. Bu doğrultuda banka birleşmelerinin motivasyonunda ve ortaya çıkmasında; sinerji oluşturma düşüncesinden, yeni pazarlara girmeye, ölçek ekonomilerine ulaşmaktan, başarısız bankaların kurtarılmasına, vergi avantajından, personel verimliliğini arttırmaya kadar pek çok neden etkili olabilmektedir. Tabiî ki en iyi neden piyasanın düzenli ve istikran çabuk bozulmayan yapısı, dolayısıyla tamamen kar amaçlı birleşmeleri yaşamasıdır. Ancak birleşme kararının alınması ile başlayan ve entegrasyon sürecini de içine alan geniş bir zaman dilimi vardır ki, her evresinde farklı stratejiler ile dikkatli çalışmayı gerektirir. Bu çalışmada bir ön bakış ile Dünya'daki ve Türkiye'deki gerçekleşmiş banka birleşmelerini inceleyip ve anlamayı, doğurduğu sonuçlan ve piyasaya etkilerini yorumlamayı ve en iyi strateji oluşturabilmenin yollarını bulmak için çalışılmıştır. Bunu takiben ise nedenlerinden, yöntemlerine, banka değerlerinin tesbitine ve buna ilişkin çıkanları birleşme primlerine, muhasebe sürecinden birleşme sonrası beklenen faktörlerin gerçekleşip gerçekleşmediğine ve bu foktörlerin etkisinin uzun dönemden sonra nasıl bankalara yansıdığına ilişkin bir uygulama yapılmıştır. Tüm bu konular araştırılırken birleştirmelerde yol gösterici ve düzenliyici olmuş BDDK ve SPK'nın kütüphanelerinden, uygulamada bahsi geçen Garanti Bankası genel merkezi arşivlerinden ve birleşme grubunda yer almış üst düzey Garanti Bankası mali yöneticisinden faydalanılmıştır. Anahtar Kelimeler: Banka birleşmeleri, Birleşme Süreci, Birleşme Yöntemleri, DurumAnalizi, Değerleme Yöntemlerivıu