Kurumsal ihtiyaç planlaması ve maliyet muhasebesi ilişkisi

Abstract

SAÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tez Özeti Tezin Başlığı: "Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Sistemi ve ERP Sisteminin Uygulanması" Tezin Yazarı: Enes PAZARÇEVİREN Danışman: Yrd.Doç.Dr. Selahattin KARABINAR Kabul Tarihi: 30.09.2005 Sayfa Sayısı: IX (Ön kısım) + 97(tez) Anabilim dalı: İşletme Bilim Dalı: Muhasebe Finansman Son yıllarda bilim ve teknoloji alanında yaşanan gelişmeler, üretim alanında büyük değişimlere neden olmuştur. Gelişen üretim teknolojileri ile birlikte, iş gücünün yerini makinelerin ve otomasyonun alması direkt işçilik giderlerinin toplam giderler içerisindeki payını oldukça azaltmıştır. Gider yapısındaki değişimin yanı sıra, global ve ulusal pazarda bir çok sektörde arz fazlalığının sonucu pazardaki rekabetin yoğunlaşmasıyla fiyat içindeki kar paylarının çok azalması hatta katkı payı temelinde fiyatların ortaya çıkması doğru maliyet bilgisini stratejik bir öneme taşımıştır. Faaliyete Dayalı Maliyetlendirme (FDM), faaliyetlerin ürünler, kaynakların da faaliyetler için tüketildiği yaklaşımı ile önce tükettikleri kaynaklar temelinde faaliyet maliyetlerini ve daha sonra tükettikleri faaliyetler temelinde ürün maliyetlerini belirleyen ve kaynaklar ile faaliyetler, ve faaliyetler ile ürünler arasındaki ilişkiyi en iyi yansıtacak maliyet sürücüleri kullanmak suretiyle daha gerçekçi ve hassas ürün maliyeti belirlenmesine olanak veren bir maliyet sistemi olarak gelişmiştir. Sistem ayrıca bütçeleme aşamasında gereksiz kaynak tüketimleri ile tekrarlanan ve katkı değeri oluşturmayan faaliyetleri elimine etmek suretiyle, işletmede iyileştirmelere ve maliyet tasarruflarına olanak vermesinden, fiyat, kaynak kullanımı ve faaliyet hacminin belirlenmesine kadar bir çok konuda stratejik bir yönetim aracı olma özelliğine sahiptir. Sistemin ürün, ürün müşteri temelinde gelir tabloları düzenlemeye olanak vermesi ürün ve müşterilerin performanslarının doğru ölçülmesi ve değerlendirilmesi olanağı sağlamaktadır. Ayrıca, oluşturan maliyet veri tabanı vasıtasıyla, iş emri, ürün, proses temelinde ön maliyet simülasyonlan yapılabilmesi, sistemin fırsatları değerlendirme ve dolayısı ile rekabet üstünlüğü sağlamadaki önemini arttırmaktadır. Günümüz işletme ve pazar koşullarında FDM sistemi tek başına kullanılan bir sistem değildir ve işletmedeki bütünleşik bilgi sisteminin ve FDM'nin bu sistem içindeki yerinin bilinmesi gerekmektedir. Bu nedenle çalışmamızda bütünleşik bir bilgi sistemi olan Kurumsal Kaynak Planlaması (ERP) konu edinilmiş ve FDM ile ilişkisi ele alınmıştır. Faaliyet yönetimleri arasında interaktif ilişkilerin yoğunlaştığı, çok ürünlü, çok bölümlü, bir den çok coğrafyada faaliyet gösteren işletmelerde stok maliyetlerini azaltmak ve müşteri taleplerini kaliteli, hızlı ve istenen zaman ve miktarlarda karşılayabilmek için süreçlerin hızlı ve hatasız yürütülebilmesi ve bunun için de malzeme, iş gücü, bilgi vd tüm ihtiyaçların önceden belirlenmesi, en doğru zamanda ve en az maliyetle tedarik edilmelerinin sağlanması ve kullanıma hazır hale getirilmeleri, gerekmektedir. ERP tüm bu gereksinimleri yerine getiren, işletmedeki maliyet muhasebesi dahil olmak üzere tüm faaliyet yönetimlerinin ve süreçlerin bilgi ve diğer gereksinimlerini belirleyen ve bunları haberleştiren bütünleşik bir santral bilişim sistemidir. ERP sistemin işletmelere verimlik ve stratejik anlamda önemli katkılar sağlamaktadır. Bu çerçevede güncel bilgiye hızlı ulaşım, değişiklilere anında tepki verebilme, uluslar arası piyasada rekabet edebimle, faaliyet yönetimleri arasıda haberleşmeyi sağlama ve organize edebilme, tek bir noktadan gerekli bilgilere ulaşabilme, proaktif bir düşünce ile sorunları önceden görülerek önlemler alabilme gibi yaralar sağlamaktadır. Anahtar Kelimeler: Faaliyete Dayalı Maliyetlendirme, Kurumsal İhtiyaç Planlaması, Bütçeleme