Liderliğin etik boyutu: Bir araştırma

Abstract

SAÜ, Sosyal Bilimler EnstitüsüYüksek Lisans Tez Özeti Tezin Başlığı: Liderliğin Etik Boyutu: Bir Araştırma Tezin Yazan: Nergis Altekin Danışman: Yrd. Doç. Dr. Rana Özen Kutanis Kabul Tarihi: 28 Eylül 2005 Sayfa Sayısı:IV(ön kısım) + 97(ana konu) + 1 (ekler) Anabilimdalı: İşletme Bilimdalı: Yönetim Organizasyon Etik neyin yapılıp neyin yapılmaması gerektiği ile ilgili bir konu olup, ahlaki meseleleri ve seçimleri içerir. Sürekli değişimin yaşandığı iş dünyasında etik değerler basan için sağlam bir temel oluştururlar. Etik değerlerin örgütte çalışanlar tarafından benimsenmesi, uygulanabilmesi ve beklenen performansın gerçekleştirilebilmesi için, öncelikli olarak her düzeydeki liderlerin etik yönetim bilincine sahip olması gerekmektedir. Etik liderlik, gerek işletme literatüründe gerekse yönetim uygulamalarında yeni bir kavramdır dolayısıyla konuyla ilgili yeterli sayıda kaynağın bulanmayışı araştırmanın öncelikli kısırını oluşturmaktadır. Bu çalışmanın amacı; liderlerin, yönetimde uymaları gereken etik ilke ve standartları belirlemek, etik yönetim hakkındaki farkındalıklarının ortaya koymak ve ne tip etik değerler taşıdıklarını tespit etmektir. Yapılan araştırmada literatür taramasına ek olarak özel sektör üst düzey lider yöneticileri ile derinlemesine mülakat tekniği kullanılarak etik liderlik kavramı daha ayrıntılı olarak incelenmeye çalışılmıştır. Gerek konunun yoruma açık içeriği gerekse liderlerin konu hakkındaki eksik bilgisi ve zaman zaman ön bilgi verme ihtiyacı araştırmada anket yerine mülakat tekniğinin kullanılmasını uygun kılmıştır. Aynı zamanda her liderin farklı etik anlayışı olması ve literatürde de konu ile ilgili kesin standartların bulunmaması anket analizinin güvenilir ve geçerli olma ihtimalini azaltmaktadır. Bu perspektifte yapılan çalışma sonucunda; etik değerlere uygun davranmanın neleri kapsadığı hususunda farklı görüşler olsa dahi eşitlik, adalet, saygı, hoşgörü gibi evrensel standartlarda değerlendirilebileceğimiz konularda liderlerin hemfikir oldukları söylenilebilir. Etik değerlerin yönetim sürecine dahil edilmesi ile ilgili uygulamaların az olduğu, liderlerin etik kavramı hakkında yüzeysel de olsa bilgi sahibi oldukları fakat etik bir örgüt kültürü yaratma, bu konuda bilinçli bir politika takip etme gibi konulan gerektiği kadar önemsemedikleri gözükmektedir. Liderlerin iş etiğinden çok kişisel etik kurallarının doğrultusunda karar verme eğiliminde oldukları söylenilebilir. Dolayısıyla karar verme sürecindeki etik ikilemlerin kritik edildiği bir yapılanma veya danışılacak bir kaynağın mevcut olmadığı gözükmektedir. Her ne kadar liderlerin çoğu etik davranışın gerekliliği konusunda hemfikir olsalar dahi bazıları, etiğin iş hayatı ile çok da bağdaşamayacağını iş hayatının kendine özgü kurallarının olduğunu ve bu kuralların da çoğu zaman etik olmadığını ifade etmektedir. Sonuç olarak şunu söyleyebiliriz ki; konunun literatürdeki karşılığına paralel bir uygulama işetmelerde henüz yeterince yer bulmamaktadır. Anahtar Kelimeler: Etik Liderlik, Etiğin iş Hayatındaki Yeri, Etik Liderlik Standartlarının Belirlenmesi, Örgütlerde Etik Kültür