İlköğretim birinci kademe sosyal bilgiler öğretiminde işbirliğine dayalı öğrenme metodunun kullanımı (Gebze örneği)

Abstract

SAÜ, Sosyal Bilimler EnstitüsüYüksek Lisans Tez Özeti Tezin Başlığı: İlköğretim Birinci Kademe Sosyal Bilgiler Öğretiminde İşbirliğine Dayalı Öğrenme Metodunun Kullanımı (Gebze Örneği) Tezin Yazarı: Ramazan DUZGUN Danışman: Yrd.Doç.Dr. Abdullah TAŞKESEN Kabul Tarihi: 15 Ekim 2005 Sayfa Sayısı: 10 (ön kısım) + 88 (tez) + 7 ekler Anabilim Dalı: Eğitim Bilimleri Bilim Dalı: Eğitim Programlan ve Öğretim Bu çalışma ile öğretmenlerin, ilköğretim 4. ve 5. sınıflar sosyal bilgiler dersinde kubaşık öğrenme metodunun kullanılabilirlik düzeyi, öğretmenler görüşleri çerçevesinde değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Değerlendirilme boyutu içerisinde sosyal bilgiler dersinin amacı, içeriği, öğretim stratejileri ve kubaşık öğrenme yöntemi incelenmiştir. Bu araştırmanın evreni 2004-2005 eğitim-öğretim yılında Kocaeli ili Gebze ilçesi sınırları içerisinde bulunan ilköğretim okullarında ki 4. ve 5. sınıf öğretmenleri oluşturmaktadır Araştırma kapsamına giren 22 ilköğretim okulundan 99 öğretmene anket uygulanmıştır. Araştırmada elde edilen veriler, SPSS programı kullanılarak çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda öğretmenlerin yansından fazlasının 4 yıllık fakülte mezunu olduğu ve çoğunluğunun kubaşık öğrenme ile ilgili hizmet içi kurs ve seminere hiç katılmadığı görülmüştür. Öğretmenlerin çoğunluğu kubaşık öğrenmeyle ilgili az kitap, makale ve yayın okumuşlardır. Ankete katılan öğretmenlerin çoğunluğu Sosyal Bilgiler dersinde öğretmen merkezli ders işlemekte, yani en fazla sunuş yoluyla öğrenme yöntemini tercih ermektedirler. Oysa bu çoğunluk en iyi öğrenme yönteminin kubaşık öğrenme yöntemi olduğunu savunmuşlardır. Ancak kubaşık öğrenme hakkında yeterli bilgiye sahip olmadıklarından ve sınıfların çok kalabalık olmasından dolayı bu yöntemi uygulayamadıkları görülmüştür. Kubaşık öğrenme metodunu uygulayan öğretmenlerin ödüllendirme yöntemini az kullandıkları saptanmıştır. İletişim becerilerinde en çok düşünce birliğini sağlama etkinliği; düşünce becerilerini geliştirmede ise en fazla düşün-tartış-paylaş ve beyin fırtınası etkinliklerini kullandıkları görülmüştür. Oluşturulan kümeler mevcut fazlalığından dolayı çoğunlukla beşer kişilik ve daha fazladır. Küme oluşturmada en fazla karma küme oluşturma yöntemi tercih edilmiştir. Öğretmenlerin çoğunluğunu kubaşık öğrenme kümelerini geleneksel öğrenci kümelerden farklı görmedikleri ortaya çıkmıştır. Öğretmenlerin büyük çoğunluğu basan değerlendirme formları hazırladıkları saptanmıştır. Kubaşık öğrenmede gerekli olan sessizliğin sağlanabildiği görülmüştür. Etkinliğe kanlan öğretmenlerin büyük çoğunluğu, kubaşık öğrenmenin etkili vatandaşlık becerilerini kazanmasında, Sosyal Bilgilerin ortak amaçlarını başarmada ve formal programla öğrencilerde öğrenme düzeyini arttırmada etkili olduğu görüşüne katılmışlardır. Yine ankete katılan öğretmenlerin büyük bir çoğunluğu kubaşık öğrenmenin öğrencilerin Sosyal Bilgiler ders konularını birbiriyle tartışarak anlamada etkili olduğunu ve öğrencilerin birbirlerini yüreklendirdiği görülmektedir. Ankete katılan öğretmenlerin, görüşüne göre kubaşık öğrenmenin öğrenciye kazandırdıktan şöyledir: Kubaşık öğrenme öğrencilere küme içinde çalışma ve beceriler kazandırarak öğrencileri iş ve aile yaşamına hazırlamaktadır. Öğrencilerde paylaşım artmaktadır. Kubaşık öğrenme ile ilgilenmek ait olmak ve sorumluluk duyguları gelişmektedir. Karşılıklı dayanışma ve karar çatışmaları artmaktadır. Öğrenciler eşitlik demokrasi ve kimlik bilincine sahip olmaktadır. Kısacası kubaşık öğrenme öğrencileri derse ve hayata katılımlarını arttırmaktadır. Anahtar kelimeler : Gebze, öğretim stratejileri, işbirliğine dayalı öğrenme