Ortaöğretim öğretmenlerinin kariyer sorunları : Sakarya ili örneği

Abstract

SAÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tez özeti Tezin Başlığı: Ortaöğretim Öğretmenlerinin Kariyer Sorunları (Sakarya ili örneği) Tezin Yazarı:Meral ŞAHINDanışman: Yrd.Doç.Dr.Hasan Basri GUNDUZ Kabul Tarihi; 02.06.2005Sayfa Sayısı;15(ön kısım) + 213(tez) +5(ekler) Anabilimdalı: Eğitim Bilimleri Bilimdalı:Eğitim Yönetimi ve Denetimi Bu araştırma ile ortaöğretim öğretmenlerinin kariyer gelişimlerinde yaşadıkları sorunların saptanması amaçlanmaktadır. Öğretmenlerin kariyer gelişimleri süresince hangi sorunları yaşadığı, bu sorunların hangi kişisel (bağımsız) değişkenlere göre farklılaştığı ve değişkenlere göre öğretmenlerin farklılaştığı önemli noktalar tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırma, tarama türünde bir araştırma olup önce ilgili literatür taranmış, daha sonra veriler araştırmacı tarafından geliştirilen beşli likert tipi ölçek ile toplanmıştır. Araştırmanın evreni Sakarya ili merkez ilçesindeki ortaöğretim okullarında görev yapan 300 öğretmenden oluşmaktadır. Elde edilen işaretlenmiş anket formları SPSS 11.0 paket program ile istatistiksel analize tabi tutulmuştur. Öğretmenlerin genel görüşleri çapraz tablo (Crosstabs) analizi yapılarak, frekans (n) ve yüzde (%) değerleri ile verilmiştir. Ayrıca kişisel değişkenlere göre, medeni durum, cinsiyete göre farklılığı belirlemek için t testi, yaş, branş, kıdem, çocuk sayısı, mesleği seçme nedenleri, eğitim durumu, çalışılan okul türüne göre farklılığın kaynağı için tek yönlü varyans analizinin parametrik olmayan karşılığı Krukall-Wallis H testi kullanılmıştır. Krukall-Wallis H testi sonucunda farklılığın belirlediği değişkenlerde bunun kaynağının tespiti için Mann Whitney U Testi ile ikili karşılaştırmalar yapılmıştır. Sonuçlar bu bağlamda yorumlanmıştır. Araştırmaya katılan öğretmenlerin; yarısının okullarındaki yöneticilerin mesleki çalışmalarını ve yaratıcı fikirlerini desteklemediklerini, büyük çoğunluğunun öğretmenlik mesleğinin, iş yaşamıyla ilgili beklentilerine cevap verebilecek bir meslek olmadığını, yarısının öğretmenlik mesleğindeki kademeli öğretmenlik sisteminin (aday öğretmen, öğretmen, uzman öğretmen, başöğretmen) öğretmenleri gelişmeye güdülemeyeceğini, tamamına yakınının, kendilerini mesleki anlamda geliştiren öğretmenlerin adaletli bir şekilde ödüllendirilmediğini, büyük çoğunluğunun okullarında mesleki öğrenmeye yönelik grup ve takım çalışmalarının yapılmadığını, yarısının okullarındaki yöneticilerin mesleki çalışmalarını ve yaratıcı fikirlerini desteklemediklerini, yarısının ders programlarının gerektirdiği yoğunluğun mesleki gelişimlerini engellediğini, yarısından fazlasının ders programlarını belirleyememelerinin kariyer gelişimleri için engel teşkil ettiğini düşündükleri görülmektedir. Araştırma sonucunda öğretmenin kariyer gelişim sürecinde yaşadığı sorunlarda; öğretmenlerin medeni durumlarının, çocuk sayılarının, mesleği seçme nedenlerinin ve çalıştıkları okul türlerinin önemli değişkenler olduğu ortaya çıkmıştır. Araştırma sonucunda yapılan önemli öneriler şunlardır; öğretmenleri mesleki alanda gelişmeye özendirmek için performans değerlendirmeye dayalı bir denetim sistemi oluşturulmalıdır. Kariyer gelişiminde öğretmenin performansının değerlendirilmesi, meslekteki kıdemi yerine kendisinden beklenenlerin ne ölçüde gerçekleştiği ölçüt alınarak yapılmalıdır. Araştırmada elde edilen bulguların Türkiye'de eğitim kurumlarının ortaöğretim kademesinde bulunan öğretmenlere ışık tutacağı, kariyer gelişimlerinde karşılaştıkları sorunların aşılmasına katkıda bulunacağı umulmaktadır. Anahtar kelimeler:Kariyer, kariyer sorunları, meslek, öğretmenlik mesleği, öğretmenlerin kariyer gelişimi