Türkiye'de yoksulluğa karşı sosyal politikalar

Abstract

SAÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tez Özeti Tezin Başlığı: Türkiye'de Yoksulluğa Karşı Sosyal Politikalar Tezin Yazarı: Hatice BALTA Danışman: Yrd. Doç. Dr. Osman SARI Kabul Tarihi: 5 Ekim 2005 Sayfa Sayısı: LX+(ön kısım)+l 17 (tez) Anabilim dalı: Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bilim Dalı: Çalışma Ekonomisi ve Sosyal Siyaset Yoksulluk, çok genel olarak bireyin yaşamını sürdürebilir kılması için gerekli olan şeylerden mahrum olma hali olarak ifade edilir. Toplumsal bir olgu olarak irdelemeye çalışacağımız yoksulluğun, çok yönlü boyutlarıyla birlikte tanımlanması ve sınırlarının kesin olarak saptanması oldukça güçtür. Çünkü toplumların gelişmişlik seviyelerine ve tüketim ölçeklerine göre bu olgunun tanımı ve sınırları değişebilmektedir. Bundan dolayı, yoksul ve yoksulluk konusunda ortak bir tanıma varmak güçleşmektedir. Bu çalışmada amaçlanan, Türkiye'nin en önemli toplumsal problemlerinin başında gelen yoksulluğun irdelenmesidir. Bundan dolayı, yoksulluğun sebepleri ortaya koyulmuştur. Yoksulluğun temel nedeni, alım gücünün zayıf olması ya da alım gücünün hiç olmamasıdır. Eğitimsizlik, işsizlik ya da güvencesiz düşük ücretli enformel işlerde çalışmak zorunluluğu, kadının geleneksel konumu, çok çocukluluk gibi nedenler, mutlak yoksulluğun temel nedenleri olarak karşımıza çıkmaktadır. Özellikle Türkiye'de son zamanlarda yaşanan ekonomik krizler, yoğun göç, kentleşme, liberal politikalar vb. gelişmelere paralel olarak, yoğun yeni işsizlik ve yoksullukla karşılaşılmıştır. Yoksullukla mücadele devletin temel görevidir ve bu görev yoksulluk bağlamında gözden geçirilip, temel politikalara eklenmedikçe yoksullukla mücadele etmek mümkün değildir. Yoksulluğa karşı mücadele sosyal devletin sosyal politika enstrümanları ile mümkündür. Bu amaçla, sonuç olarak yoksulluğa karşı kısa ve uzun vadede hayata geçirilmesi gereken sosyal politikalar takdim edilmiştir. Bu politikalardan biri istihdam politikalarıdır. Yoksullukla mücadelede doğrudan gelir desteği, bazı gruplar için gerekli olmakla birlikte kalıcı bir çözüm değildir. Bu insanların yaşamlarını kendi kendilerine idame ettirebilmelerini sağlayacak bir ortamın oluşturulması elzemdir. Anahtar kelimeler: Yoksulluğun Tanımı, Yoksulluğun Sebepleri, Yoksulluğa Karşı Mücadele