Çok partili dönemde Zonguldak’ta seçmen davranışı

Abstract

Çok partili siyasal hayatın ilk seçimleri 1946 yılında yapıldı. Bu seçimler Türk siyasal hayatında demokrasiye geçişin denemesi olarak nitelendirilmektedir. Bu seçimlerde kontrolün idari organlar tarafından yapılması, çeşitli usulsüzlüklerin yapılmasına neden olmuştur. 1950 seçimleri 1946 seçimlerinin aksine adil olarak yapılan ilk seçimdir. Bu seçimlerden sonra 1954 ve 1957 seçimleri yapılmıştır. 1961 askeri müdahalesiyle kesintiye uğrayan bu süreç, askeri yönetimin saptadığı kurallar çerçevesinde, 1961 yılından itibaren tekrar düzenli şekilde işlemeye başlamıştır. Bu süreçte 1965, 1969, 1973 ve 1977 seçimleri yapıldı. 12 Eylül 1980'de iktidarı ele alan askeri yönetim bu süreci tekrar kesintiye uğratmıştır. Askeri yönetimin düzenlemelerine göre 1983'te yapılan genel seçimlerle demokratik düzene geçildi. Ve bu tarihten itibaren 1987, 1991, 1995 ve 1999 yıllarında genel seçimler yapıldı. 1950'den bu yana Zonguldak seçim çevresinde siyasal partilerin genel seçimlerde aldıkları oylardaki oynamalar, oyların merkez-sağ ve merkez-sol partiler arasındaki dağılımı ilgi çekici ve anlamlı bir tablo sunmaktadır. Çalışmada 1950'den itibaren genel seçimlerde Türkiye genelinde ve Zonguldak seçim çevresinde oylardaki eğilimler, kaymalar ve seçmen davranışındaki değişmeler değerlendirilmektedir.