İmamiyye şiasında İlmu'l-İmam inancı

Abstract

ÖZET Anahtar Kelimeler: llmu'1-imâm (İmâm 'in bilgisi), İmamet, Sünnî (Ehl-i sünnet), Şiî (İsnâaşeriyye-İmâmiyye), Usûlü' d-dîn. Allah, evren ve insan hakkında ileri sürülen kesin doktrinlerin, kişinin şüphelerini kaldırıp kaldırmadığı bilgi tartışmasında önemli bir sorun olarak ortada durmaktadır. Lakin genel kanıya göre, Şiîlikte Allah'ın varlığı, Hz. Muhammed (s.a.s)'in Peygamberliği ve îlahî emirler (İslâm dinin esasları) üzerinde şüphe ve sorguya asla yer yoktur. Bunun nedeni ise İmâmiyye (Isnâaşeriyye)'ye göre bir kimse, Şiî olabilmek için "îmâmef'i, İslâm'ın bir rüknü (Usûlü'd-dîn: Tevhid, Nübüvvet, Mead, İmamet, Adalet) olduğunu ve imarım da onsuz tam olmayacağım kabul etmek zorundadır. Şiîliğe göre İmamet, bir tür gücü, otoriteyi veya kesin hakikati ifade eder. Şiî kelamına göre ise imamet, yüce Allah'ı bu dünyada temsil eden yegane otoritedir ve sadece Hz. Peygamberin soyunda (ehl-i beyt) bulunan bir vasıftır. Onlara göre imamlar, Allah'ın insanlara kendilerine itaati emrettiği tek otorite sahipleridir. Bu yüce zatlar (İmamlar), insanlara Allah'a giden yolun kapılarım gösterir ve o yolun rehberliğini yapar, ilahî bilginin korunması için Allah'ın ayetlerini tefsir eder, onun birliğini destekler ve ilahî bilginin yönetiminden sorumludurlar. Onlara göre İmâm, ahkâm-ı ilâhiyeyi, bütün ilim ve sanatlara ait bilgileri Hz. Peygamber veya kendinden önceki imâmdan alır. İmâm ortaya yeni bir sorun çıktığı zaman, Allah'ın kendisine verdiği kudsî güç olan ilham vasıtasıyla onu cevaplar. O, bir şeyin hakikatini anlamak istediği zaman hata ve şüpheye düşmeden ve aklî delillere ve ilimde derin vukufu olan insanların da telkinine ihtiyaç duymadan o şeyin hakikatini bilir. Biz bu sebeple bu çalışmada "İmâmın Bilgi Sıfatı 0mu'l-îmâm Sıfatı)" inancım araştırmayı denedik. Süregelen bu tartışma konusu, Şiî din bügMerinin görüşleriyle bu araştırmada irdelenmektedir. Biz burada imâmın bilgi sıfatının Sünnî ve Şiîler arasındaki fark ve benzerliklerini ve sonuç olarak da Sünnî ve Şiî bilginlerin bu mesele hakkındaki kelâmî yorumlarım sade bir metotla aydınlatmayı denedik.