Avrupa Birliği’ne tam üyelik sürecinde ticarette teknik engeller : Türkiye’nin uyum sürecinin değerlendirilmesi

Abstract

ÖZET Avrupa Birliği' ne entegrasyonun temel unsurlanndan biri de ticareti engelleyen tarife dışı teknik engellerin aşılması ve AB standardizasyon politikalarına uyum yönünde çalışmalardır. Tarife dışı engeller içerisinde en kapsamlı kategoriyi oluşturan teknik engeller; sağlık, güvenlik, tüketicinin ve çevrenin korunması gibi nedenlerden dolayı malların, kişilerin, hizmetlerin ve sermayenin serbest dolaşımını sınırlayan engellerdir. Avrupa Birliği komisyonu, malların serbest dolaşımını kısıtlayan bu engellerin kaldırılmasına yönelik Eski Yaklaşım Politikası, Yeni Yaklaşım Politikası, Global Yaklaşım ve Modüler Yaklaşım olmak üzere çeşitli politikalar kabul etmiştir. Bu politikaların ortak amacı; sadece teknik mevzuatın uyumlaştırılmasını sağlamak olmayıp, aynı zamanda Avrupa standartlarının geliştirilmesini ve yaygın kullanılmasını da temin etmektir. Avrupa ile tarihsel olarak çok güçlü ticari bağlara sahip olan Türkiye, hem ihracat hem de ithalatında kalite, çevre, güvenlik gibi konularda şimdiye kadar bir çok teknik engelle karşılaşmıştır. Avrupa Birliği'ne tam üyelik sürecinde olan Türkiye 1 Ocak 1996 yılında Gümrük Birliği Anlaşması imzalayarak AB ile ticareti önündeki teknik engellerin kaldırılması yönünde Önemli bir adım atmıştır. Bu çerçevede, kalite, çevre ve güvenlik gibi konularda Türkiye'deki mevcut sistemin AB sistemine uyumlaştırılması yönünde çalışmalar son dönemde hız kazanmıştır. Fakat hala AB standardizasyon, test ve belgelendirme hizmetleri ile Türkiye'deki uygulamalar arasında büyük farklılıklar bulunmaktadır. Bu çalışmada Türkiye'nin AB ile ticari ilişkilerinde ortaya çıkan teknik engeller ayrıntılı bir şekilde ele alınmış, AB'nin teknik engeller konusunda benimsediği politikalar incelenmiş ve son olarak da Türkiye'deki mevcut sistemin AB sistemine uyumlaştırılması yönünde yapılan çalışmaların genel bir değerlendirmesi yapılmıştır.