Gıybetin din psikolojik tahlili (Bartın örneği)

Abstract

ÖZET Bu çalışma, insanları gıybete yönelten sebepleri tespite yönelik bir araştırmadır. Çalışmayı destekleyici anlamda bir alan araştırması yapılmıştır. Araştırmanın evreni, Bartın'da yaşayan insanlarla sınırlandırılmıştır. Yazılı kaynaklarda konu araştırılıp, mevcut bilgiler günlük hayattaki yaşantılarla harmanlanarak sunulmaya çalışılmıştır. Nitekim gıybetin çeşitleri hakkında yapılan sınıflandırma dikkat çekicidir. Giriş bölümünde araştırmanın konusu, amacı, önemi, metodu gibi konulara yer verilmiştir. Birinci bölümde gıybetin tanımı, naslardaki şekli hakkında bilgi verilmiş, İslam alimlerinin grybet konusundaki değerlendirmeleri ve grybetin sebep ve sonuçlarıyla bölüm bitirilmiştir. İkinci bölümde ise, yaptığımız anketin sonuçları ve değerlendirmelerine yer verilmiş olup sonuç ve öneriler kısmıyla çalışma tamamlanmıştır. İslam dinindeki birlik, bütünlük ve kardeşlik olguları grybet gibi bazı davranışlarla zarar görmektedir. Günümüz koşullan ahlâkî bozukluklara daha fazla zemin hazırlayacak niteliktedir. Her ne kadar belli sebeplerden kaynaklansa da ahlâki bir bozukluk olan gıybet iman zayıflığından ileri gelmektedir. Çalışmada psikolojik yaklaşımla (determinizm ilkesi doğrultusunda) gıybetin sebepleri belirlenmiş ancak bu gerçek göz ardı edilmemeye çalışılmıştır. İnsanların gıybetten uzak kalması, gıybetin sebepleriyle beraber düşünülmesi gereken bir konudur. Gıybetin sebeplerinin bilinmesi, bu sebeplere tevessül etmemek şeklinde insanların kısmen de olsa gıybetten korunabilmelerini temin edecektir kanaatindeyiz.