Abstract:
ÖZET İşletmelerin kısıtlı imkanlarla ve yüksek maliyetler ile elde ettikleri kaynakları daha etkili bir şekilde kullanabilmek maksadı ile yaptıkları sistem değişiklerinde Öncelikli olarak göze çarpan şey stok maliyetlerinin lüzumlu olan minimum seviyeye indirilme çalışmalarıdır. Çünkü stoklar gerçek değerlerinin %25' ine varabilen ek maliyet külfetlerini işletmelere yükleyen atıl değerlerdir. Stok maliyetlerinin düşürülebilmesi ise iyi bir stok kontrol sisteminin oluşturulabilmesi ile mümkündür. İşletme stok kontrol sistemini oluştururken stok bulundurmama durumunun işletmeye maliyetini ve stokların işletme içersindeki fonksiyonlarını da göz önünde bulundurmak zorundadır. Kaldı ki bir çok işletme ek maliyetlerine rağmen, temin kaynaklarının kısıtlı olması, piyasanın gerekleri gibi iç ve dış şartlar nedeni ile stok bulundurmak zorundadır. İşletme stok kontrol sisteminin iyileştirilmesi çabalarına öncelikli olarak varolan sistemin analizi ile başlamalıdır. Daha sonra uygulanacak sistemin yapısına karar vermek zorundadır. Sisteme etki eden talebin ve sistemin elemanlarının yapısı, işletme kültürü gibi faktörler asla göz ardı edilmemelidir. Tezin birinci bölümünde işletme, üretim, malzeme ve stok yönetimi ile bunlar arasındaki ilişkiler, stokların sınıflandırması, stok bulundurma ve bulundurmamanın nedenleri, stok maliyetleri, stoklarda toplam performans ölçümleri, stok kontrol sistemleri genel kavram ve esasları, stok kontrol sistemlerini etkileyen faktörler anlatılmaktadır. İkinci bölümde araştırmada incelenen stok kontrol sistemleri, üçüncü bölümde ise stok kontrol sistemlerinde talebin belirli olması durumunda uygulanan, ekonomik sipariş miktarı modeli ve varsayımları, talebin belirsiz olması durumundaki modeller, yani Sürekli gözden geçirme, periyodik gözden geçirme modelleri ve stokta bulundurulacak malzemenin miktarını ve siparişin ne zaman verileceğini belirleyen Parti hacmi yöntemleri anlatılmaktadır. Dördüncü bölümde, tezde uygulamaya konu olan firmada hangi parti hacmi yönteminin daha uygun olduğu sorusunun cevabı aranırken kullanılan tahmin yöntemleri anlatılmaktadır.
