Abstract:
ÖZET Âbidin Paşa, 1843 yılında Preveze'de doğdu. Küçük yaşta Arapça, Farsça, Türkçe, Yunanca, Fransızca, İtalyanca, Arnavutça gibi dilleri öğrendi. DM ilimlerin yanında devletlerarası hukuk, uluslararası ilişkiler, kamu, maliye, mantık, kozmografya ve tabii ilimleri tahsil etti. Sultan Abdülaziz döneminde silahşorluk göreviyle saraya girdi. Kısa süre sonra mutasarrıf ve Galata borsası komiserliği görevlerine getirildi, kânûn-ı esasinin hazırlanması için kurulan komisyonda görev aldı. Diyarbekir bölgesindeki karışıklıkların önlenmesi ve ıslahat yapılması için kurulan hey'et-i teftişiyyeye reis oldu. Daha sonra Sivas valiliği ve Diyarbekir- Ma'muretülazîz ıslahat komiserliği ve oradan Selanik bölgesindeki karışıklıkları düzeltmek için Selanik valiliğine ve kısa bir süre sonra da 1880 yılında 38 yaşında iken hâriciye nazırlığına getirildi. Üç ay süren hâric^ejıâarhğı'ndan sonra Adana valiliğine tayin oldu. Sonra ikinci kez Sivas valiliği ve on ay sonra Ankara valiliğine tayin oldu. Yaklaşık sekiz sene süren valiliğinde önemli gelişmelere imza attı. Ankara valiliğinden sonra en uzun süren görevi olan Cezâir-i Bahr-i Sefîd valiliğine tayin oldu. Son olarak Yemen meselesini halletmek için kurulan komisyona âzâ olarak tayin edildi. 1906 yılında vefat etti ve Fatih Türbesi naziresine defnedildi. Âbidin Paşa, iyi bir eğitim alması, tecrübeli bir devlet adamı olmasının yanında iyi bir edip ve yazardır. Yunan filozoflarından Mevlânâ'ya kadar her türlü yazarın kitabını okumaktadır. Asıl ününü Mevlânâ'nın Mesnevi' sine yapmış tercüme ve şerhiyle kazandı. Bunun yanında birçok eser vermiştir.Paşa'nın hayatında Mevlânâ ve Mesnevî'nin önemli bir yeri vardır.
