Tashif ve hadis ilmine etkisi

Abstract

ÖZET Hadis ilminin amacı, metinlerin doğru anlaşılıp, güvenilir bir biçimde aktarılmasıdır. Bu ilmin bir konusu olan "Tashîf' ise, hadis metinlerinde meydana gelen yazma, okuma hatta anlama hatalarına denir. Özellikle hicrî birinci asırda yeni yeni yaygınlaşmaya başlayan Arap yazısının, nokta ve harekeden yoksun hali, yazım tekniği ve malzemelerinin yetersizliği ve İslam dinini kabul eden acemlerin kifayetsiz Arapça'lanyla yeni dinlerini Öğrenme çabalan "Tashîf in sebepleri olarak sayılabilir. Dini metinlerin hatalı anlaşılmasına neden olan bu tehlike, ilimle meşgul olanları, sahafîlerden ve ilmî yetersizliği olanlardan bilgi almama, nokta ve harekeleme, müzakere ve mukabele metodlanm geliştirme, yazılı metinleri imha etme gibi, bazı tedbirler almaya sevk etmiştir. Alınan önlemlere rağmen yazılı metinlerde meydana gelen tashîf önlenememiş, Ahmed b. Hanbel'in tabiriyle "tashîften kurtulabilen olmamıştır." Yanlış anlaşılan bir dini metin ise bazen farklı uygulamalara neden olabilmiştir. Ancak burada şunu da belirtmeliyiz ki, "tashîf' hadis metinlerinin doğru bir şekilde aktarımına yönelik metodlar geliştirilmesinde olumlu role sahip olmuştur.