Buhari’nin kullanımına göre “Allah’ın öğrettikleri” kavramı ışığında sünnetin kaynağı meselesi

Abstract

Tezimizin konusunu "Buhârî'nin kullanımına göre Allah'ın öğrettikleri kavramı" ışığında sünnetin kaynağı meselesi teşkil etmektedir. Bu çalışmanın içeriğini Hz. Peygamber'in ümmetini re'y ve kıyasla değil, Allah'ın öğrettikleri ile eğitip öğretmesi konulu İtisâm bölümündeki rivayet oluşturmaktadır. Söz konusu hadisde kadınların Hz.Peygamber'den Allah'ın ona öğrettiklerini kendilerine öğretmesi için bir gün ayırması isteği ve Hz. Peygamber'in de kadınlara "üç veya iki çocuğunu kendisinden önce ahirete gönderen için bu çocukların cehenneme karşı siper olacağım" buyurduğu rivayet edilmiştir. Bu çalışma üç bölüm ve bir sonuçtan oluşmaktadır. Birinci bölümde vahiy-sünnet ilişkisi, ikinci bölümde "Allah'ın öğrettikleri" kavramının Arapça'da, Kur'an'da, hadislerde ve İtisam bölümündeki bab başlığında kullanımı tetkik edilmiştir. Üçüncü bölümde ise "Allah'ın öğrettikleri" kavramını içeren bu hadisin sened ve metni incelenmiş ve bu tabirin sünnetin kaynağı konusuna delil teşkil eden ifadeleri tespit edilmiştir. Buhârî'nin "İtisâm" bölümünün bab başlıkları ve hadisleri incelendiğinde Hz.Peygamber'in re'y ve kıyasa karşı olmadığı, Hz.Peygamberin re'y ve kıyasla ilgili uygulamalarından örnekler verilerek görülmüştür. Hadisde geçen "ölen çocukların anne ve babaları için cehenneme karşı siper olacakları" sözü ise sadece vahiy ile bilinebilecek bir bilgi olduğu için Buhârî bab başlığında "Allah'ın öğrettikleri" kaydını koymuştur. Ancak Buhârî'nin "Allah'ın öğrettikleri" ifadesinin özel bir anlam taşımadığı, ayrı zamanda Kur' an vahyine, sünnet vahyine ve Allah' ın insanlara nimet olarak verdiği bilgiye de işaret ettiği tespit edilmiştir.