Abstract:
el-Gümülcinevi'nin el-Mesleku's Sedâd fi'lİradeti'l Cüz'iyye ve Ef âliT-İbâd isimli eseri", adını taşıyan çalışmamız Türkçe ve Arapça olmak üzere iki kısımdan oluşmaktadır. Türkçe kısmın giriş bölümünde Cüz' i irade ve Kesb konusuyla alâkalı olarak yazılmış müstakil eserlerin isimleri verilmiş, Kesb teorisi dil açısından ve kavram olarak incelenip ortaya çıkışı değişik görüş ve itikadde ilim adamının ona getirdikleri tarifler ve öncelikle Mâtürîdî ve Eş'arilerin literatüründeki manası incelenmiştir. Cebriyye ve Mu'tezilenin belli başlı delilleri anlaşılır bir şekilde özetlenmiştir. Eser muhtevasındaki konuları itibarıyla yazarın önsözü ve beş bölüme ayrılmıştır. Birinci Bölümde Cüz' i irade konusunda ortaya çıkan mezhepler ele alınmaktadır. Bunlar Cebriyye, Mutezile, Eş'ariyye ve Mûtürîdiyye ekolleridir. İkinci Bölümde Cüz' i İradenin isbatı iki temel asla dayanılarak yapılmıştır. Üçüncü Bölümde Kesb Teorisi ana başlığı altında kesb teorisinin delilleri ve Teklifin Sıhhatinin insanın yapma ve terk edebilme imkanına dayandırıldığı konu edilmiş, Tevl'ik ve Hızlan'ın Allah'tan oluşunun teklifi iptal etmeyeceği ve cebri gerektirmeyeceği açıklanmıştır. IIDördüncü Bölümde Muhalifler tarafından Cüz'i İrade ve Kesb konularında Ehli Sünnete yöneltilen itirazlara ayrılmış ve bu itirazlar bu bölümde cevaplandırılmıştır. Beşinci Bölümde Allah'ın ezeli olan ilminin eşyayla kadim ve hadis taallukatı meselesi ele alınmış ve bunun kulların fiilleri ile alakası açıklanarak, Allah'ın olacak olanları bilmesinden cebrin gerekmeyeceği izah edilmiştir. Çalışmanın Arapça kısmında eser tahkik edilmiştir. Risalemiz Yazarın önsözü ve beş bahisten oluşmaktadır.
