Abstract:
Öğrencilerin, öğrendiklerini uygulayarak, geliştirilmesinde, birlikte çalışmayı, yaşamayı öğrenmesinde ve "bir toplumun üyesi" olmasında yararlanılan temel araç, eğitsel kol çalışmalarıdır. Eğitici kol çalışmaları, öğretim için yapılan dersler gibi eğitim programlarının değerli ve vazgeçilmez bir parçasıdır. İlköğretim okullarında eğitici kol çalışmalarının öneminin yeterince anlaşılmadığı ve uygulamalarda sorunlar olduğu eğitim çevrelerinde tartışılmaktadır. Bu araştırmada, ilköğretim okullarının 1. kademelerinde yapılan eğitsel kol faaliyetlerinin değerlendirilmesine yönelik Sakarya İl merkezinde Milli Eğitim Müdürlüğü'ne bağlı bulunan 19 ilköğretim okulu ve bu okullardaki yönetici ve sınıf öğretmenleri örneklem grubu olarak belirlenmiştir. Örneklem grubuna dahil edilen okullardaki yönetici ve sınıf öğretmenlerine dağıtılan anketlerden 266'sı geçerli sayılmış ve bilgisayar ortamında SPSS programına aktarılmıştır. İlköğretim okullarının 1. kademelerinde yapılan eğitsel kol faaliyetlerinin değerlendirilmesine yönelik toplanan veriler; ölçekler ve alt ölçekler dikkate alınarak düzenlenmiş, iki ortalama arasındaki fark önemlilik testi (t-testi), tek yönlü varyans analizi (Anova) teknikleri kullanılarak değerlendirilmiştir. Tüm istatistiksel analizler 0.05 önemlilik derecesinde yapılmış, verilerin istatistiksel analizlerini yapmak için SPSS (Statistical Package For Social Sciences) programı kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, eğitsel kol çalışmaları ile ilgili olarak özellikle, öğrencilerin eğitsel kol çalışmalarında kendilerine ve başkalarına güvenmediği, sosyal ilişkilerinde anlayışlı, saygılı ve ölçülü olamadıkları, grupça verilen görevleri tamamlamak için istekli VIçalışmadıkları ve gruba karşı sorumluluk duymadıkları, çeşitli meselelerini öğretmenlere söylemedikleri, okullarındaki eğitici kollarda görev almaya istekli olmadıkları belirlenmiştir. Öğrencilerin kendilerine ve başkalarına güvenmemesi ve sosyal ilişkilerinde saygılı olmamaları öğretmenlerin öğrencilere özgüven kazandıramadıklarını ve sosyal bir birey olarak yetiştiremediklerini açıklamaktadır. Eğitici kol çalışmalarının gerçekleştirilmesi çalışmalarında, ilköğretim müfettişlerinin rehberlik ettiği ve velilerin de gerekli desteği verdiği görülmektedir. Ayrıca, eğitsel kol çalışmaları iç yönetmeliğinin, okuldaki bütün eğitici kolların iç tüzük ve çalışma alanlarında yetersiz olduğu sonucuna varılmıştır. Öğretmenlerin çalıştıkları okul, cinsiyet, görev, okuttukları sınıf, hizmetiçi eğitim programına katılıp/katılmama ve yürüttükleri eğitici kol değişkenlerine göre eğitsel kol çalışmalarının farklılaşmadığı görüşüne sahip oldukları sonucuna varılmıştır. Buna karşın, kıdemi 21 yıl ve üzeri olan öğretmenlerin eğitsel kol çalışmalarının gerçekleştirilme yeterlikleri ile ilgili olumsuz düşüncelere sahip oldukları sonucuna varılmıştır. Kıdemi az olan ve muhtemelen genç olarak adlandırabileceğimiz öğretmenler eğitsel kol çalışmalarının gerçekleştirilebileceği yönünde umutlu iken, yaş ilerledikçe bu umut düzeyinde azalma olduğu görülmüştür. Öğrenim düzeyi arttıkça da öğretmenlerin görüşleri olumlu hale gelmektedir. Eğitsel kol çalışmalarının gerçekleştirilebileceği yönünde eğitim düzeyine bağlı olarak olumlu bakış açısına sahip oldukları sonucuna varılmıştır.
