Vatandaşlık ve İnsan Hakları Eğitimi dersi eğitim programının öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi

Abstract

Bu araştırma ilköğretim okullarında görev yapan VİHE öğretmenlerinin VİHE programı konusundaki görüşlerini ortaya çıkarmaya yöneliktir. Araştırmada İnsan Haklarının Dünyada ve Türkiye'deki tarihsel gelişimi ele alınmış bunun yanısıra VİHE'nin müfredat programlarındaki yeri hakkında bilgi verilmiştir. Ayrıca öğretmenlerin cinsiyet, kıdem mezun olduğu bölümler ile bağımlı değişkenler arasında bir ilişkinin olup olmadığı da incelenmiştir. Bu araştırmanın evrenini 2000-2001 eğitim-öğretim yılında Sakarya ilinde görev yapmakta olan VİHE dersine giren öğretmenler oluşturmaktadır. Örneklem grubunu ise Adapazarı merkezi ile merkeze bağlı belde ve köylerde görev yapan 61 VİHE Öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada bilgi toplama aracı olarak altı problem başlığı altında 47 ifadenin yer aldığı bir anket geliştirilmiş ve uygulanmıştır. Araştırma bulgularının analizi aşamasında SPSS programı kullanılmış, öncelikle araştırma kapsamındaki bütün öğretmenlerin cinsiyet,mezun oldukları bölüm, kıdem ile ifadelere verdikleri cevaplann ilişki düzeyleri de One Way ANOVA programında hesaplanmış f < 0,05 oranı dikkate alınarak değişkenler arasındaki ilişkilerin anlamlılık düzeyleri incelenmiştir. "Crosstabs" programı uygulanarak bu programdan elde edilen tablolardan yorumlarda faydalanılmıştır. Araştırmanın elde edilen bulgularına göre öğretmenler programda yer alan amaçların tam olarak gerçekleşmediğini düşünmektedir. Öğretmenlerin kapsamla ilgili verilen ifadelere katılma durumlarına bakıldığında ise kapsam yeterli düzeyde bulunmamıştır. Diğer taraftan öğretmenler VİHE dersinde faklı öğretim yöntem ve tekniklerinin kullanılmasını gerekli görmekle birlikte anlatım ve soru-cevap yöntemini daha fazla kullanmaktadırlar. Bu dersin değerlendirme aşamasında klasik ve sözlü sınav tercih edilmektedir. Öğretmenler ders kitabını nitelik olarak yeterli görmemekte, eğitim 111durumları ile ilgili olarak verilen ifadelere ise çoğunlukla katılmaktadırlar. Genel olarak bakıldığında VİHE dersi öğretmenlerinin Vatandaşlık ve İnsan Haklan Eğitimi Programını etkili görmedikleri sonucuna ulaşılmıştır.