Demokratikleşme sürecinde Cumhuriyet dönemi Türkiye’sine sosyolojik bir bakış

Abstract

Bu çalışmanın amacı cumhuriyet döneminde, demokratikleşme sürecinde Türkiye'de yaşanan askeri darbeleri, nedenlerini, sonuçlarını irdelemek ve halkın demokrasi algısında meydana gelen değişimi ortaya koymaktır.Türkiye'de demokrasi 80 yılı aşkın macerasında şüphesiz belli bir noktaya ulaşmıştır ancak; varılan bu noktanın ne kadar demokratik olduğu veya demokrasinin ne kadar ilerlediği konusunda kafalarda sorular oluşmuştur. Demokrasinin her milletin kültürüne göre farklı şekle bürünmesi tabiidir. Çünkü her milletin farklı coğrafyalarda yaşaması, farklı demokrasi algılarına neden olacaktır. Ki tarihi süreçte bu yönde işaret etmektedir. Örneğin; Almanya'da Nazi döneminde yaşananlar ile Türkiye'yi veya Türkiye de yaşananları kıyaslamak imkansızdır. Bu anlamda bakıldığında Türkiye bu süreçte bazı kazalar yaşamış ve bu kazaları sanılanın aksine daha az kanlı, daha az çatışmalı bir şekilde atlatmıştır. 40 yıllık rejimi oturtma planının arkasından gelen çok partili hayata geçişle birlikte Türkiye diğer dünya ülkelerinden çok farklı ve demokrasiyi en saf anlamıyla yaşamış ancak gerek eğitim, gerekse kültür olarak reel anlamda demokratik bir rejime geçmeye hazır olmamasının bedellerini, o dönemin iktidarlarının yaptığı acemilikler sonucunda ödemiştir. Mustafa Kemal Atatürk'ün demokratik yaşama geçiş için denemeleri bu hazırlıksızlığın sinyallerini daha evvelden vermiştir.Sonuçta eğitimsiz demokrasi diyebileceğimiz demokrasi ile alakası olmayan bir sistem ile Türkiye ilerlemeye çalışmaktadır. 1950'lerin Türkiye'sinde ve daha sonrasında yaşanan demokratikleşme hareketi yerini takım tutar gibi oy verme siyasi bilincine itmiş ve insanlar demokrasiyi sadece oy verme olarak algılamış oy karşılığı beklentilerini bulamayınca yada alamayınca isyan etmiş, demokrasiye olan inancı kalmamış ve pasifleşmiştir. Eğitimsizliğin oluşturduğu bu yapı sonucunda kemikleşmiş siyasi kadrolar, iktidara gelmenin veya meclisten bir sandalye sahibi olmanın, halka hizmet değil de kişisel tatmin halini aldığı bu günleri bize yaşatmaktadır.Anahtar Kelimeler: Demokrasi, askeri darbeler, eğitim, cumhuriyet

The aim of this study, searching for the military strokes, reasons and results for them and the changes of public?s perception about democracy, during the process of democratization of Turkey, in the period of Republic.Although democracy in Turkey has been existed over 80 years, there are stil some questions about progress of democracy in Turkey and the position that we reached now. This is normal that democracy is shaped by culture. Because every cultures live in different geographies and they have different perception of democracy ; history shows it to us. For example it is impossible to compare the period of Nazi and also at that time what has happened in Turkey. If we look at history with that viewpoint Turkey had some events and wars but not that much to be expected. After 40 years of planning how to place the democracy; Turkey passed into the poly-party system in political administiration. Although Turkey lived with the democracy in a very simple and clear way, it paid the subsitional because of the politics? lack of experiences but before that Mustafa Kemal Atatürk had been tried it which also showed it would be hard to do.Eventually Turkey try to live with the democracy which is without education and irrelevant with real democracy. In 1950?s and after 1950?s in Turkey people have been voting for political parties like being fun of footbal team. People have thought democracy is just voting so they have expected something and if they didn?t get it, they lost their belief for democracy. These are because of taking not good education. Now we can see the most politics and parties, that are ossified, just try to have a place in parliamentary not to serve to the public.Key Words: Democracy, Military strokes, Education, Republic.