Bu çalışma, Yakup Kadri Karaosmanoğlu ve Kemal Tahir'in romanlarında İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin, üyelerinin ve uyguladıkları politikaların hangi yönleriyle ön plana çıktıklarını ve ön plana çıkan özelliklerinin romancının ideolojik tutumundan, dünya görüşünden etkilenip etkilenmediğini ortaya koyabilmeyi hedeflemiştir. Bu noktadan hareketle Yakup Kadri'nin Hüküm Gecesi romanı ile Kemal Tahir'in Yorgun Savaşçı ve Kurt Kanunu romanları incelenmiştir. Her iki yazarda adı geçen romanlarda İttihat ve Terakki Cemiyeti'ni olay örgüsünün dayandığı temel tarihsel arka plan olarak kullanmıştır.Araştırmanın verileri belgesel gözlem yöntemi ile toplanmış, incelenen romanlardan elde edilen veriler ile tarihi kaynaklardan elde edilen veriler karşılaştırılmıştır. Daha sonra ise araştırma nesnesini oluşturan romanların yazarları karşılaştırılmış, benzerlik ve farklılıklar tespit edilerek yorumlanmıştır.Toplanan verilerin değerlendirilip yorumlanması neticesinde, her iki yazarın da İttihatçıları eleştirdikleri, ancak yapılan eleştirilerin farklı yönler taşıdıkları tespit edilmiştir. Yakup Kadri hem İttihatçıları hem de muhaliflerini eleştirmesine rağmen İttihatçılara yaklaşımı daha olumludur. İttihatçıları ilerlemenin ve gelişmenin kaynağı olarak görürken, ülkede yarattıkları komitacılık, baskı ve suikast ortamından rahatsızdır. Kemal Tahir ise ittihatçıları iyi-kötü ayrımına tabi tutar. Her iki yazarda İttihatçıları farklı tarihsel dönemlerde değerlendirdikleri için bakış açıları farklıdır. Yakup Kadri çoğunlukla doğru tarihsel veriler verirken, Kemal Tahir'de birtakım tarihsel hatalar olduğu tespit edilmiştir. Yakup Kadri'de halk edilgen olarak nitelenmiştir. Kemal Tahir'in romanlarında ise halk bizzat olayların içindedir. Bu anlamda Yakup Kadri'de daha seçkinci bir tavır görmekteyiz. Bir diğer farklılık noktası ise Yakup Kadri sadece bir romancıdır, tartışmaya açık iddialar ortaya atmaz. Kemal Tahir ise hem bir romancı hem de bir düşünürdür. Bir yandan romanını yazarken bir yandan da Osmanlı toplum yapısına ilişkin yaptığı araştırmalar sonucunda oluşturduğu düşüncelerini roman karakterleri yoluyla okuyucuya aktarmaktadır.Yakup Kadri'nin eski bir İttihat ve Terakki Cemiyeti sempatizanı olması, cumhuriyet döneminde Kemalist rejimi desteklemesi yapıtını etkilemiştir. Kemal Tahir ise Kemalist rejime karşı daha mesafelidir. Özellikle Kurt Kanunu romanında Kemalist rejimi uyguladıkları politikalar nedeniyle kıyasıya eleştirir.
This study aims Party of Union and Progress in the novels of Kemal Tahir and Yakup Kadri Karaosmanoğlu, the members and applied politics of Party of Union and Progress which sides they take the lead, the properties of their taking the lead which whether are effected by world sight and the ideological attitude of novelist or not. After this, Judgment Night novel of Yakup Kadri , Tired Warrior and Wolf Law novels of Kemal Tahir were investigated. In both novels, writers used Party of Union and Progress as historical back plane.The datum?s of research were collected by documentary observation method. Investigated datum?s of these novels and datum?s of historical books where compared. Then, the writers of these novels were compared; the similarities and differences were commented.At the result of novels commenting; both writers criticized union. But they criticized the different sides of union. Although Yakup Kadri criticizes union and opposing, his sight is more positive. As he sees union which is the source of development and advance, he doesn?t like committee, pressure and criminal attempt setting of union. Kemal Tahir desperate union as good and bad. Since both writers evaluate union different historical terms, their sights are different. Yakup Kadri gives right historical datum?s, but it was determined that Kemal Tahir has some mistaken historical datum?s. It was qualified that social as passive in Yakup Kadri?s novels but social were in events in Kemal Tahir?s novels. From this point of view, Yakup Kadri has more select attitude other different point is Yakup Kadri only novelist, he doesn?t argumentative claims. Kemal Tahir is both novelist and thinker. Introduce when writes novel, he quits his thinking about Ottoman social structure which he found at the result of his research.Yakup Kadri is old sympathizer of party union and progress this effected the production of Kemalist regime supporter in Republic Term. Kemal Tahir is more distance against Kemalist regime. Especially, he criticizes Kemalist regime because of its applying politic.