Yusuf El-Kardavinin çağdaş fıkıh araştırmalarında izlediği yöntem

Abstract

Kardavî, 21. yüzyılın yetiştirdiği büyük İslam âlimlerindendir. Çok geniş bir ilgi alanına veçalışma sahasına sahip olan bu âlim, akademik câmiada eserleriyle dikkat çekerken, basınyayının yanı sıra, eğitim ve öğretim faaliyetleriyle halkın içerisinde olmuş, onların dinîsorunlarına pratik çözümler getirmeye çalışmıştır. Kardavî, Müslümanların ihtiyaçlarınayönelik birçok müessesenin ve okulun açılmasına önayak olmuş, Avrupa Fetva veAraştırma Kurulu'unda kurucu üye ve başkan olarak, farklı kültürler içinde yaşayanMüslümanların sorunlarına cevaplar sunmaya çalışmış, dünyanın hemen her bölgesindetanınan, görüşleriyle yankı uyandıran bir pozisyon elde etmiştir. Onun bu denli geniş bircoğrafyada tanınmasında ve kabul görmesinde, sunduğu çözüm önerilerinde, gündelikhayatı göz ardı etmeyen, kolaylık ve maslahatı önceleyen tutumu kadar, çözüm bekleyenmodern problemlerin aciliyeti de etkili olmuştur. Kardavî, çağdaş fıkıh meselelerine kendineözgün çözümler üretmeye çalışan bir âlim olmanın yanında, kökleri XIII. yüzyıla kadardayanan ve XVIII. yüzyıldan bu yana, büyük ivme kazanan yenilikçi eğilimin ve selefîsöylemin bir örneği olarak kabul edilebilir.Bu çalışmada temel olarak, çağdaş müslüman bir âlim olan Kardavî'nin, günümüz fıkıhmeselelerine nasıl yaklaştığı, hükümleri nasıl temellendirdiği, delilleri nasıl kullandığısorusu sorularak cevap verilmeye çalışıldı. Bu sorunun cevabı aynı zamanda,Müslümanların son yüzyıllarda yaşanan modernleşme sürecine nasıl dahil olacaklarısorununa bir çeşit cevap mahiyeti de taşıyacağı için, büyük önemi haizdir.Kur`ân, Sünnet, İcmâ, Kıyas gibi delilleri, dinin küllî prensipleri ve muazzam fıkıh mirasıışığında, günümüz müslümanlarının ihtiyaçlarını karşılayabilecek şekilde kullanan veyorumlayan Kardavî, tevarüs edilen mezheplerin sadece birini değil, hepsini aynı derecedetaklide layık bulur. Bu kabul, bugün yaşanan birçok sorunun cevabını, değişikmezheplerden seçerek almayı sağlarken, ictihad ehliyetine sahip olan herkese ictihadetmenin önünü açmaktadır.Anahtar Kelimeler: Kardavî, fıkıh, ictihad, selefî, yenilikçi, mezhep.

Qaradawi is one of the most important Muslim scholars of our time. He has a widerange of interests and his works display such variety. He has been drawing attentiondue to his academic writings. He has also been a public character as he takes part inpress and education activities. He seems to be active in societal activities too, and to tryto produce practical solutions for religious matters. He has been a pioneer in foundationof many institutions and schools for the benefit of Muslim communities. Qaradawi hasbeen the founding member and president of European Council for Fatwa and Research.He has been looking for answers for problems of Muslims who are living inmulticultural societies. At the same time, he has gained an important place all aroundthe world and his ideas sometimes arouse controversies. His fame is probably due to hissearch for practical solutions and taking into consideration of exigencies of life basedon the ideas of the urgency of modern problems and necessity of the applicabilityIslamic values. Qaradawi is also a good representing figure of salafi and reformativediscourse which can be traced back to 13th Century but has gained speed since 18thcentury onwards. This work will basically explore Qaradawi?s approaches tocontemporary problems, especially the way he justifies his fatwas and the way he usesthe arguments. The author believes that understanding the rationale of Qaradawi is away of understanding the way Muslims take part in the process of modernization inrecent centuries. Qaradawi argues that he directly uses the proofs such as Qur`ân,Sunnah, Ijmâ, Qiyas under the light of universal principles of religion and in the lightof rich heritage of fiqh; he prefers not to imitate blindly one madhdhab but chooses tobe in equal distance to all. In this way, he chooses his answers from various views heldby the classical schools of law. By doing so, he believes that he has opened the door ofijtihad to any one qualified to make ijtihad.Keywords: Qaradawi, fiqh, ijtihad, salafi, reformative, madhdhab.