Vergi ahlakını etkileyen faktörler : Sakarya Üniversitesi örneği

Abstract

Bireylerin vergi ile ilgili yükümlülüklerini yerine getirmeleri konusunda içsel bir motivasyon olarak tanımlanan vergi ahlakı, demografik, ekonomik veya sosyo-kültürel bir çok faktörden etkilenmektedir. Bu çalışmanın amacı, bireylerin ve toplumun vergi ahlakını etkileyen bu faktörleri tespit ederek, bu tespitler doğrultusunda bireylerin ve toplumun vergi ahlakını arttıracak öneriler sunmaktır.Bu bağlamda, Sakarya Üniversitesi'nde kolayda örnekleme yöntemine göre seçilmiş 1351 üniversite öğrencisine anket uygulanmış ve veriler ?SPSS for Windows? (17.0) programında analiz edilmiştir.Çalışmamızda vergi ahlakı üzerindeki etkilerini araştırdığımız faktörler demografik, ekonomik ve sosyo-kültürel faktörler olarak üç başlık altında incelenmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre, ankete katılan üniversite öğrencilerinin üniversite süresince aldıkları eğitimin vergi ahlaklarını arttırıcı yönde olmadığı görülmüştür. Üniversiteye yeni başlayan (1. Sınıf) ile mezun olacak durumda olan (4. Sınıf) öğrenciler arasındaki vergi ahlak karşılaştırmasında 1. Sınıf öğrencilerinin vergi ahlak ortalaması 4. Sınıf öğrencilerinden biraz daha yüksek olduğu görülmüştür.Ankete katılan üniversite öğrencilerinin vergi ahlak ortalaması ile vergi ahlakı üzerinde etkisi araştırılan bazı değişkenler arasında yapılan karşılaştırmalarda elde edilen sonuçlar ise şöyledir: İlahiyat Fakültesi öğrencilerinin vergi ahlakı diğer fakülte öğrencilerinden, bayan öğrencilerin vergi ahlakı erkek öğrencilerden daha yüksektir. Ayrıca, vergi yükü, adalet algılaması, algılanan ceza oranı ve denetim olasılığı, diğer mükellef algılamaları, devlete bağlılık düzeyi, vatandaşlık bilinci duygusu ve dini inançlar ile vergi ahlakı arasında istatistiksel olarak anlamlı sonuçlar ortaya çıkmıştır.

Tax morale, which is defined as an intrinsic motivation to pay taxes voluntarily, is influenced by many factors such as demographic, economic or socio-cultural. The purpose of this study is to determine the factors which affect the tax moral of individuals and society, and to analyse factors which may increase tax morality of individuals and society.The study, 1351 respondents were selected by convenience sampling method from Sakarya University and the data were analysed using SPSS 17 programme.In this study, the factors affecting the tax morale is surveyed under three headings; demographics, economics and socio-cultural. According to results of the study, university education has not statistically significant effect on tax morale of university students who participated in to the survey. Tax morale comparison between first year student and fourth year students indicated that average tax morale first year students have slightly higher than fourth year.The comparison results between the tax morale scores of different faculty students indicate that: In general tax morale of students of Faculty of Theology is higher than the students of other faculties, the tax morale of female students are higher than male students. Moreover, perceived tax burden, sense of justice, perceived penalty rate and audit probability, perceptions of other taxpayer, the level of trust in government, a sense of civic virtue and religion belief have all statistically significant effects on tax morale.