İlköğretim çağı çocuk resimlerinde cennet ve cehennem tasavvuru

Abstract

Din psikolojisi alanında gerek dini tasavvur gelişimine etki eden ruhsal kökenli faktörlerin psikolojik alt yapısı gerekse kullanım itibariyle farklılık arz eden resim teknikleri ile ilgili literatürde yeterince bilgi bulunmaması ve araştırmaların yeterli düzeyde olmaması sebebiyle araştırmamız bu alana yönelik olmuştur. Bu sebeple araştırmadaki gayelerimizden bir tanesi din psikolojisi alanında henüz yeni bir yöntem olan resim yorumlama tekniğinin kullanımı ile çocuklarda cennet ve cehennem tasavvurunun çocuğun iç dünyasındaki giziller ile dış dünyasındaki olgulara bakışını değerlendirebilmektir.Araştırmanın evrenini 2010-2011 öğretim yılında Sakarya iline bağlı ilköğretim okullarında okuyan öğrenciler oluşturmaktadır. Örneklemi ise Sakarya İl Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı üçü devlet, ikisi özel okul olmak üzere toplam beş ilköğretim okulunda eğitim ve öğretim gören toplam 500 öğrenci oluşturmaktadır.Bu çalışmanın en temel araştırma problemi, çocukların cennet ve cehennem çizimleri ile bilişsel gelişimleri arasındaki ilişkinin boyutudur. Bunun yanında çizimlerde en çok ağırlık verilen öğeler ve bunların taşıdıkları manalar dikkate alınırken, cennet ve cehennem çizimlerine etki eden faktörler tespit edilmeye çalışılmıştır.Bu bağlamda çalışmada öncelikli olarak kaynak tarama yöntemine başvurulmuştur. Projektif bir teknik kullanılarak çocuklardan cennet ve cehennem resmi yapmaları istendikten sonra resim çizim aşamalarında çocuklar gözlemlenmiştir. Biten resimler niteliklerine göre seçildikten sonra çocuklarla mülakatlar yapılmış ve sınıf öğretmenleri ile gerektiğinde aileleriyle görüşülüp bilgi alınmıştır. Son olarak çizimler resim analiz yöntemi ile değerlendirilmiştir.

This study has been done on the area of religious psychology due to lack of review and research done in picture analysis on religious interpretation; because of emotional factors of psychological background which affects religious interpretation development and as it shows difference in drawing techniques per usage. Therefore one important aim of this study is to be able to evaluate the inner potentials of children as well as effects of outer events by a new method in religious psychology field, picture interpretation technique.Nature of this research is consisting of students from 2010-2011 education year calendar in the city of Sakarya. In more detail, this study involved total of 500 students from three public and two private elementary schools dependent to provincial directorate for national education in Sakarya, Turkey.Definition of the very basic problem of this research is the dimension of relationship between children?s heaven and hell drawings and cognitional development. Factors affecting the heaven and hell drawings were obtained by considering the most important and valued elements of drawings and their meanings.First of all, literature was reviewed for sources of this type research done priorly. Heaven and hell pictures were asked to be drawn by elementary school students, and they were observed during various stages of this process; because drawings are more powerful than words in translating children?s inner worlds and it is a very objective technique for exploring the religious interpretation development. Finalized pictures were classified according to their qualities and then selected students from drawn pictures were interviewed. Class teachers? or respective families? of these students were also interviewed if more information was necessary. Lastly, heaven and hell drawings were analyzed by drawing analysis method.