Türk tarihi açısından de administrando imperio’nun değerlendirilmesi

Abstract

Roma İmparatorluğu'nun 395 yılında Doğu ve Batı olarak ikiye ayrılmasıyla ortaya çıkan, merkezi Konstantinopolis olan ve Doğu Roma İmparatorluğu olarak da bilinen Bizans İmparatorluğu bin yılı aşkın bir süre varlığını sürdürmüştür. Türkler de uzun yıllar boyunca, değişik isimler ile devletler kurarak tarihe damgalarını vurmuşlardır. Kaçınılmaz olarak ilişkileri olan bu iki büyük gücün tarihlerinin araştırılmasında başvurulan kaynaklardan biri De Administrando Imperio (İmparatorluk Yönetimi Üzerine)'dur. Özellikle X. yüzyılda Bizans İmparatorluğu ve Karadeniz'in kuzey kesimlerindeki kavimlerin tarihleri için son derece önemli bir eserdir. Bu tez çalışmasının yoğunlaştığı Peçenekler ve Hazarlar ile Bizans İmparatorluğu'nun ilişkilerine yönelik çarpıcı bilgiler sunmaktadır.De Administrando Imperio, 913-959 yılları arasında tahtta bulunan Bizans İmparatoru VII. Konstantinos Porfirogenitos tarafından kaleme alınmıştır. Bilime değer veren bu imparator zamanında pek çok eser meydana getirilmiştir. VII. Konstantinos Porfirogenitos bu kitabı 948-952 yılları arasında, oğlu II. Romanos başta olmak üzere, imparatorluğu yönetecek kişilere yol göstermek amacıyla yazmıştır. Eser özellikle X. yüzyılda Bizans İmparatorluğu sınırları dahilindeki kavimlerin kökeni ile ilgili başka hiçbir yerde bulunmayan bilgiler ile dikkat çekmiştir. Oldukça detaylı coğrafi tanımların da yer aldığı eser, ortaya çıktığı günden bugüne kadar değerini muhafaza etmiştir.Bu tez çalışması ile De Administrando Imperio'nun genel bir değerlendirmesinin yanı sıra Peçenekler ve Hazarlar ile ilgili kısımlar üzerine bir inceleme yapılmaya çalışılmıştır.

The Byzantine Empire, that is known as Eastern Roman Empire, appeared after the division of the Roman Empire as East and West in 395, and lasted over a thousand years with its capital Constantinople. Also Turks established powerful states with different names that had a significant role in history. As a matter of course both sides got in touch with each other inevitably and De Administrando Imperio is one of the most important sources for many researches which deal with the relations between them. It?s especially one of the most important work for the history of Byzantine Empire and the nations in the north of Black Sea. It gives significant data concerning the histories and characters of the nations neighbouring the Empire, including the Turks, Pechenegs and Khazars.De Administrando Imperio was written by the Byzantine Empire Constantine VII Porphyrogenitus who reigned since 913 to 959. Constantine VII was a scholar-emperor, who sought to foster learning and education in the Byzantine Empire. He wrote this manual between 948-952 to guide further rulers especially his son Romanus II. The study has drawn attention with data could not be found anywhere especially about the origins of the nations in the frontiers of Byzantine Empire. With many geographycal details, this work presevered its value from the time of its appearance to the present.This thesis tries to evaluate De Administrando Imperio in general and to make a research about Pechenegs and Khazars according to it.