II. Abdülhamit yönetimine muhalafet: İttihat ve Terakki Cemiyeti

Abstract

Tezimizin konusu, Abdülhamit dönemindeki İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin ona karşı yaptığı muhalefettir. İttihatçılar'ın II. Abdülhamit'e karşı olan muhalefetlerini siyasi, içtimai, İktisadi ve eğitim gibi yönlerden Abdülhamit dönemiyle ve onun icraatlarıyla mukayese etmek suretiyle, bu muhalefetin özeliklerini ortaya koymak yakın tarihi anlamak ve değerlendirmek açısından önemlidir. Ayrıca Osmanlı Yenileşme süreci içersinde Avrupa'ya gönderilen nesillerin geri döndüğünde ülkeye olan etkilerinin ve katkılarının faydalı ve zararlı taraflarını ortaya koymak açısında da ayrı bir öneme sahiptir.Yeni Osmanlılar'ın padişaha ve bilhassa Babıâli idaresine karşı giriştikleri muhalefet neticesinde kurdukları gizli cemiyetin Avrupalı casuslarla olan ilişkisi ve bu çerçevede İttihatçılar'ın darbe planları da tezimizde dikkat çekilen noktalardır. Ayrıca bu Yeni Osmanlılar'ın faaliyetlerinin neticede İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin doğmasına vesile olması çerçevesinde İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin kuruluş felsefesine dikkat çekilerek aradaki ilişki ve bağlantı da sağlanmaya çalışılmıştır.Abdülhamit'e karşı muhalif olan İttihatçılar'ın ona alternatif olabilecek bir siyasi programa sahip olmadıkları görülmektedir. Jöntürkler Abdülhamit'in tahtan indirilmesi, Meşrutiyet'in ilanı ve Meclis-i Mebusan'ın açılmasından yana ittifak etmişlerdir. Bunların haricinde İttihatçılar siyasi açıdan ihtilaflı fikirlere sahip olmuşlardır. Bir siyasi birlik ve bütünlük sağlamaktan uzaktırlar. Kimi zaman da siyasi açıdan Avrupalılar tarafından kullanıldıkları izlenimini vermişlerdir. Diğer önemli nokta ise, İttihatçılar'ın Batılılaşmanın sağlanması için topluma biyolojik- materyalist ve pozitivist fikirleri aşılamaya çalışmalarıdır. Eğitim konusunda ıslahatı savunan İttihatçılar, Osmanlı'nın en mühim meselelerinden birisi olan iktisat konusunda ise oldukça vasat bir fikir düzeyinde kalmışlardır.Tezimizi hazırlarken izlediğimiz yöntem öncelikle ayrıntılı bir biçimde literatür taraması ve ardından da konu ile ilgili arşiv belgelerine ulaşılması şeklinde özetlenebilir. Elde etiğimiz materyaller incelenmiş, konu başlıklarına göre tasnif edilerek, konumuz üzerine hazırlanmış özel çalışmalara atıflar yapılmıştır. Tez metnini daha anlaşılır kılmak maksadıyla arşiv belgeleri günümüz Türkçesine çevrilip yorumlanmak suretiyle verilmiştir.

The subject of our thesis is of the opposition that Committee of Union and Progres made against Abdulhamid in his period. Presenting the qualifications of this opposition is important to understand and evaluate the recent history by comparing the opposition of the İttihadists in terms of political, social, financial and educational aspects to the period and the actions of Abdulhamid. Also, it has another importance to present the beneficial and harmful effects and contributions that the generations who were sent to Europe had when they turned back in the Otoman Innovation Period.The relationship between the European spies and the secret society that New Ottomans established in consequence of the opposition they made against the Monarch and especially the Sublime Porte administration, and within this scope, the coup plans of the İttihadists are the remarked points in our thesis. Moreover, within the framework of New Ottomans? activities leading to the rise of İttihadist Movement, the establishment philosophy of the Union and Progres Movement is pointed out and the relationhip and the connection between them are tried to be provided.It is seen that, İttihadists who opposed to Abdulhamid didn?t have an alternative political programme. İttihadists allied for the dethronement of Abdulhamid, proclamation of Constitutionalism, and setting up the chamber of deputies. Apart from these, they had controversial ideas. They were far from providing a political unity and integrity. Sometimes they gave the impression of being exploited by the Europeans politically. The other important points are that, they tried to instillate biological-materialist and positivist ideas to provide Westernization. The İttihadists who defended reforms in education, had very mediocre ideas in terms of economics which was one of the most important matters of the Otoman Empire.We are preparing our thesis, our method can be summarized like that, first, we had detailed literature surveillance, and then we reached the archival documents about the topic. Obtained materials have been examined, by classifying in subject title, and referances have been made to particular prepared studies on our topic. The archival documents have been translated into current Turkish and evaluated for making the thesis text more intelligible.