Muhammed b. Mahmud et- Trabzoni el-Medeni’ nin (v.1200/1786) “ ed-Dürerü’s - Semine” adlı eserinin tahkik ve tahlili

Abstract

Muhammed b. Mahmud et-Trabzonî el-Medenî, 18. yy.'da yaşamış, Süleymaniye medresesinde müderrislik ve kütüphanesinde kayyimlik yapmış bir Osmanlı alimidir. Edisyon kritik çalışması olarak ele aldığımız ?ed-Dürerü's-semîne fî fedâili'l-âyât ve's-suveri'l-azîme? adlı eseri, Kur'an ilimlerinden olan Fezâilu'l-Kur'an ve Havâssu'l-Kur'an ilimleri perspektifinde yazılmış bir eserdir. Eser; Kur'an'ın, Fatiha suresinden Nas suresine kadar olan ayet ve surelerin, ayrıca kunut dualarının faziletlerine dair rivayetleri içermektedir.Müellifimizin Süleymaniye Kütüphanesinde bulunan ve içinde 18 risalenin bulunduğu mecmuasının son risalesi olan ?ed-Dürerü's-semîne fî fedâili'l-âyât ve's-suveri'l-azîme? adlı eserinin iki nüshası bulunmaktadır. Her ikisi de Süleymaniye Kütüphanesinde bulunmaktadır. Bu iki nüshadan biri Fatih bölümünde diğeri de Hacı Mahmut Efendi bölümünde bulunmaktadır. Müellif nüshasının bulunması ve diğer iki nüshasının birbirinin aynı olması edisyon kritik çalışmamızda kolaylık sağlamıştır.Muhammed b. Mahmud et-Trabzonî el-Medenî, ?ed-Dürerü's-semîne fî fedâili'l-âyât ve's-suveri'l-azîme? adlı eserini telif ederken Suyûtî'nin başta ?ed-Dürrü'l-mensûr fî tefsiri'l-me'sûr? adlı tefsir eserinden olmak üzere diğer eserlerinden de yararlanmıştır. Ayrıca edisyon kritiğini yapmış olduğumuz eserin, 18. yy. Osmanlı toplumunun Kur'an algısını gösteren bir yönünün bulunduğu yapmış olduğumuz çalışmanın sonuçlarından biridir.Anahtar kelimeler: Muhammed b. Mahmud et-Trabzonî el-Medenî, ed-Dürerü's-semîne fî fedâili'l-âyât ve's-suveri'l-azîme, Fezâilu'l-Kur'an, Havâssu'l-Kur'an, Tahkik

Mohammad b. Mahmud at-Trabzonî al-Madanî, lived in 18. Century, is an Ottoman scholars who worked as a teacher in Suleymaniye moslem seminary and as an administorator in its library. We discussed the work has been called ?ed-Dürerü?s-semîne fî fedâili?l-âyât ve?s-suveri?l-azîme? as an edition-critical study. This work has written according to Qur?anic science containing the virtues of Qur?an (Fedâilu?l-Kur?an) and the mysteries of Qur?an. The work contains the narratives about virtues of verses of Qur?an from Al-Fatiha to Nas.Mohammad b. Mahmud at-Trabzonî al-Madanî?s work has called ?ed-Dürerü?s-semîne fî fedâili?l-âyât ve?s-suveri?l-azîme? exists as two copy at Sulaymaniye Library and contains 18 tractate. One of two copies is in the Fatih section, the other is in Hacı Mahmut Efendi section. Having a copy of ther author and having the same the other two copies of each other has provided the convenience at our study.When writing his work, Mohammad b. Mahmud at-Trabzonî al-Madanî has taken advantages of Suyuti?s work named ?ed-Dürrü?l-mensûr fî tefsiri?l-me?sûr? and the other works and books. The thesis we study indicated the perception of Qur?an of Ottoman society in 18. century.Keywords: Mohammad b. Mahmud at-Trabzonî al-Madanî, ad-Doraru?s-samîna fî fadâili?l-âyât ve?s-Suvari?l-azîma, Fadâilu?l-Qur?an, Havâssu?l-Qur?an, critical-edition