Birinci Dünya Savaşı sonunda Türk kadını ve Türk kadını dergisi

Abstract

Batılılaşma ve modernleşmeyi hedef alan Meşrutiyet aydınları, kadın konusunu bir milli mesele olarak ele almış ve milli kadın yaratma çabası içinde olmuştur. İttihat ve Terakki Cemiyeti uygulamalarında köklü bir değişim getirmese de savaş sürecinde kadının özgürleşmesi ve toplumsallaşmasından yana tavır sergilemiştir. Kadını, savaşın getirdiği ekonomik sıkıntılara çözüm olarak, milli ekonomiye dahîl etmekle kalmamış aynı zamanda savaşın aile hayatına ve nüfus açığına getirdiği çöküntüleri önlemek için uyguladığı evlilik ve nüfus politikalarında da çözüm yine kadın olmuştur. Aydın kadınların öncülüğünde, kadınların kendilerini daha yüksek sesle ifade ettiği Meşrutiyet dönemi kadın hareketi, farklılık yaratmış ve bu dönem Cumhuriyet kadınlarının yetişmesinde aynı zamanda bir kadın inkılâbının gerçekleşmesinde önemli tecrübelere sahne olmuştur.Bu çalışmamızda, 1918-1919 tarih kesitinde yayımlanan Osmanlıca basımlı Türk Kadını dergisi ana çalışma kaynağımız olmuştur. Ayrıca araştırma eserleri ve hatırat yararlanılan diğer kaynaklardır. Çalışmamızın amacı, dönemin Türk kadınlarının kendilerini nasıl ifade ettikleri, yaşadıkları dönemin siyasi, toplumsal, ekonomik ve kültürel gelişmelerine bakış açılarını ve dönemi nasıl algıladıklarını ortaya koymaktır. Çalışmada odaklanılan ana nokta derginin içeriği, taşıdığı ideoloji veya bağlı olduğu düşünce akımıdır. Türk Kadını dergisinin günümüz Türkçesi ile kaleme alınmış hali ekler kısmında yer almaktadır. Türk Kadını dergisinin içeriğinde kadına dair, eğitim, aile hayatı, kadın ve terbiye, annelik, kadınlık, feminizm, moda, kadın hakları, kadınlığın ilerleme yolları, ev idaresi ile birlikte sosyal, iktisadi ve hukuki haklar karşısında kadınların bakış açıları gibi konular ele alınmıştır. Çalışmamız, süreli yayınların incelenmesinde göz ardı edilen, süreli yayının iktidarla ilişkisi, derginin yayın politikası, finansmanı, hedef kitlesi, okur profili, yazar kadrosu gibi başlıklarla, bütünsel bir bakış açısı içinde ele alınmaya çalışılmıştır.

The intellectuals of Party of Union and Progress, who focused on westernization and modernization, approached the matter as a national issue and aimed for creating the national woman figure. Although the PUP practices did not bring a fundamental change to women, it acted on the side of women?s emancipation and socialising during the war. PUP included the women in national economy not only as a solution to the economic distress brought by the war but also women became a remedy to prevent the fatigue of the war on family life and population gap by the practices of marriage and population policies. This era had been a period when women expressed themselves more loudly on the leadership of women intellectuals. The Constitutional Monarcy Period women movement made a difference and that era witnessed significant experiences in the realization of a women revolution as well as the rise of Republican women.In this study, the main source of our work has been the Journal of Turkish women published between 1918-1919 in Ottoman language. In addition, research works and memoirs are the other sources used. The aim of our study is to introduce the way Turkish women expressed themselves, their perspective on political, social, economical and cultural developments of the era they lived in and their perception of the era. The main focus of the study is the content and ideology or the movement thought of the Turkish Woman Journal. The translation of the Turkish Woman Journal has been annexed in the Appendix section toprovide direct readibility. In addition to contents of Turkish Woman Journal covering education, family life, woman and civility, moderhood, femininity, feminism, fashion, women?s rights, women?s way to progress, householding, it has been aimed to apprehend women?s point of view on social, economic and legal rights. The method used in the study is following an integral approach covering the ignored headings in analysis of periodicals such as the relationship of the periodical with the government, puclication policy, financing, target group, reader profile and writers. The lack of studies on women and women?s rights has undoubtedly been effective in selection of this researh.