Milli mücadelede çanak bunalımı

Abstract

Osmanlı Devleti, Birinci Dünya Savaşı'nı kaybederek İtilaf Devletleri İle 30 Ekim 1918'de Mondros Mütarekesi'ni imzalamıştır. Ancak bu mütareke peşinden bir barışı getirmemiş, İtilaf Devletleri Osmanlı Ülkesini 1 Kasım'dan itibaren işgale devam etmişlerdir. İngiliz Başbakanı Lloyd George, 6 Mayıs 1919'da Rumlara katliam yapıldığını ileri sürerek Yunanlılar tarafından İzmir'in işgal edilmesini istemiş ve bu işgal 15 Mayıs 1919'da resmen başlamıştır.Türk Milleti; kendini yok etmek isteyenlere karşı, Mustafa Kemal Paşa'nın önderliğinde üç buçuk yıl süren bir savaş vermiştir. Doğu ve Güney cephelerinde Türk Halkının eşsiz fedakârlıklarıyla kısa zamanda kazanılan başarılardan sonra sıra Yunanlıları Batı Anadolu'dan atmaya gelmiştir. Kadını, erkeği; genci ihtiyarıyla fiilî olarak savaşın her safhasında rol alan Türk insanı uzun ve sıkıntılı mücadelelerden sonra 9 Eylül 1922'de İzmir'i hürriyetine kavuşturmuştur.İzmir'in kurtarılmasından sonra Türk ordusu, Yunan ordusunun geri kalanını da Anadolu'dan atmak üzere yönünü kuzeye, Boğazlar ve Trakya'ya çevirmiştir. Ancak, Sevres Antlaşması'na göre Boğazlar etrafında meyda¬na getirilmiş olan ?tarafsız bölge? uluslararası silahlı bir kuvvetçe savunulmaktaydı. Bu kuvvet, İngiliz, Fransız ve İtalyan askerlerinden meydana gelmekteydi. İngilizler Boğazlar bölgesinin tarafsız bölge (Neutral Zone) olduğunu iddia ediyor ve Türk ordusunun bölge sınırlarına girmesini savaş sebebi sayıyordu. Bunun üzerine Türklerle müttefikler arasında savaşın eşiğinden dönülecek bir bunalım baş gösteriyordu.Fransız ve İtalyan Birlikleri Gelibolu'ya çekilince General Harington komutanlığında bulunan İngiliz birlikleri, Türk ordusuna karşı tek başlarına kalmışlardı. İngiliz birlikleri Çanakkale'yi terk edip Gelibolu'ya geçtikleri takdirde İngiltere'nin itibarı ayaklar altına alınmış olacaktı. Bu durum Müslümanlar arasında İngiliz yenilgisi olarak görülecek ve Hindistan ile Irak'ta is¬yanlar dahi çıkabilecekti. Churchill derhal dominyonlara başvurarak askeri yar¬dım talebinde bulundu. İn¬giliz Hükümeti, Türk ordusuna karşı seferberlik ilan et¬mek istiyordu. İngilizlerin dominyonlara yaptığı tale¬be ancak Yeni Zelanda ile Küçük Newfoundland olum¬lu cevap verdi.Lord Curzon, Poincare ve Kont Sforza Paris'te bu¬luştular. Fransız ve İtalyanlar resmen savaşa girmeyeceklerini bildirdiler. İngiliz Hükümeti yalnız kalmıştı. Mudanya'da Türklerle bir mütareke için görüşme kararı aldılar. Doğu Trakya Türklere bırakılacak, İstanbul bo¬şaltılacaktı. Bu kararı derhal Ankara'ya bildirdiler. Ke¬malistlere sadece tek şart ileri sürdüler. Mütareke konuş¬maları yapılırken ve barış koşulları görüşülürken Türk¬ler tarafsız bölgeyi işgal etmeyeceklerdi.Türk askerleri tarafsız bölgeye girmiş, fakat kendi¬lerine ateş edilmemiştir. 29 Eylül'de Mustafa Kemal, Gene-ral Harington'a bir mesaj göndererek yeni askeri birlik¬lerinin tarafsız bölgeye gönderilmeyeceğini bildirmiş, İngiliz Hükümeti'nin Türklere vermek istediği ültimatom da Gene¬ral Harington tarafından gönderilmemiştir. Bunun için de Lloyd George Hükümeti düştükten sonra yeni hükümet Harington' a teşekkür etmiştir

Ottoman Empire signed Mondros Armistice on October 30, 1918 after losing First War against Allied Powers. This armistice wasn?t followed by a peace and Allied Powers continued to occupy Ottoman state beginning from November 1. On May 6, 1919 English Prime Minister Lloyd George claimed that Greeks were slaughtered and asked Greek army to occupy Izmir. This occupation officially started on May 15, 1919.Turkish Nation in the leadership of Mustafa Kemal fought for three and a half years against the states that wanted to destroy her. After the achievements in east and South fronts that were taken in a short time with the unique devotion of Turkish Nation the time came to expel Greek from Western Anatolia. Turkish Nation who took place in every stage of the war with women, men, young and old people saved Izmir after long and troubled struggles on September 9, 1922.After saving İzmir, Turkish army turned to North, Straits and Thrace to expel the remaining Greek army. According to Sevres Treaty Straits were defended by an international armed force. This force was composed by English, French and Italian soldiers. English men claimed that straits zone was a neutral zone and they thought that Turks entering this zone was a reason for the war. Upon this crisis broke out between Turks and the Allied powers which would result with war.After French and Italian troops withdrew to Gallipoli English troops which were commanded by General Harington stayed on their own against Turks. If English troops left Dardanelles and came to Gallipoli England?s esteem would be disregarded. This situation would be seen as England?s defeat and even in India and Iraq there would be rebellions. Churchill asked soldiers from dominions. English Government wanted to announce mobilization against Turkish army. On by New Zealand and New Foodland accepted this request.Lord Curzon, Poincare and Count Sforza met in Paris. French and Italian said officially that they would it take part in the war. English Government stayed alone. They decided to negotiate a truce with Turk in Mudanya. Eastern Thrace would left to Turks and Istanbul would be erupted. They informed Ankara about this decision. They asked only one condition from Kemalists. Turks wouldn?t occupy the neutral zone while they were taking about truce and peace conditions.Turkish troops entered the neutral zone but they weren?t fired. On September 29 Mustafa Kemal sent on message to General Harington and said that new troops wouldn?t enter to the neutral zone. For this reason the ultimatum which English Government thought to send Turks wasn?t send by General Harington. The new government which came after Lloyd George Government thanked to Harington for his wary of behaving.