1990 sonrası dönemde yaşanan finansal krizlerin Türkiye’nin makroekonomik dengeleri üzerindeki etkileri

Abstract

1990'lı yılların başında (finansal serbestleşme dönemi), uluslararası sermayenin spekülatif amaçlara yönelik olarak dünya çapında serbest dolaşım imkanını bulması ve ülkeden ülkeye hızla yer değiştirebilmesi, özellikle gelişmekte olan ülke ekonomileri açısından ciddi bir istikrarsızlık kaynağı olmaktadır. Nitekim çok sayıda gelişmekte olan ülkenin, gerekli yapısal reformları gerçekleştirmeksizin, hızlı bir biçimde uluslararası finansal piyasalara eklemlenmesi, peş peşe ağır finansal krizler yaşanmasına neden olmuştur. Bu nedenle finansal krizler, üzerinde sıklıkla durulan konulardan birisi olmuştur.Türkiye'nin finansal serbestleşme politikasına geçişini mümkün kılan 1989 Dönüşümü'nün ardından 1994, 2000 ve 2001 yıllarında maruz kaldığı krizler de bu bağlam içinde değerlendirilmektedir. Nitekim bu çalışmanın amacı da, yaşanan bu krizlerin genel bir değerlendirmesini yapmak ve son olarak ülkenin 2008 Küresel Finans Krizi'nden hangi ölçüde etkilendiğini ortaya koymaktır.Öncelikle ekonomik kriz kavramı tanımlanmıştır. Bu çerçeve içinde geliştirilmiş teorik yaklaşımlar, ekonomik kriz çeşitleri ve finansal kriz modelleri incelenmiştir. Daha sonra Türkiye Ekonomisi üzerinde derin izler bırakmış olan 1994, 2000 ve 2001 krizlerinin nedenleri, sonuçları ve kriz sonrası yaşanan gelişmeler, seçilmiş bazı temel makroekonomik göstergeler çerçevesinde analiz edilmiştir. Son olarak da bütün dünyayı etkisi altına alan 2008 Finans Krizi'nin genel bir değerlendirmesi yapılmış ve Türkiye'ye yansımaları incelenmiştir.

In the early 1990s (the period of financial liberalization) the fact that international capital had the opportunity to move freely all around the world and could flow from one country to another swiftly became an important factor of instability especially for the economies of developing countries. Just as the access of a number of countries into international financial markets without carrying out required structural reforms resulted in deep financial crises one after another. On this account financial crisis has been one of the most spoken issues.After 1989 Transformation, which enabled Turkey to initiate financial liberalization policy, should be analyzed in this context. As a matter of fact the object of this study is to comment these crises generally and state how much Turkey was affected by the Global Financial Crisis in 2008.Firstly the concept of economic crisis is defined. On that score theoretical approaches, economic crisis types and financial crisis models are studied. Then the reasons, results and following process of 1994, 2000 and 2001 crises that had deep effects on Turkish Economy are analyzed based on some basic macroeconomic indicators. Finally 2008 Financial Crisis, which dominated all the world is considered generally and its reflections on Turkey is investigated.