Çeviri kuramlarının çeviri pratiğindeki yeri ve önemi

Abstract

Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de kültürlerarası iletişimin doğal bir sonucu yoğun bir çeviri etkinliği yaşanmaktadır. Çeviri etkinliği ülkemizde de içinde çeşitli kurumları barındıran dev bir sektör haline gelmiştir. Bir bütün olarak düşünüldüğünde bu etkinliğin en önemli bölümünü çevirmenler oluşturur. Çevirmenlik aynı zamanda tarih sürecinde de önemli meslekler arasındadır; çünkü farklı dil ve kültürdeki toplumların çeviri etkinliği olmadan etkileşim sürecine girebilmeleri mümkün değildir.Bu tezin amacı, günümüzde çevirmenin konumunu çevirmenin etkinlik içinde bulunduğu çeviri sektöründeki farklı kurumları yapısal özellikleri içinde ve o kurumların bakış açısından belirleyerek çevirmen kimliğini kurumlar arası bağlantılar düzeyinde incelemek, farklı kurumlarda oluşan farklı kimlikleri bağlantı noktalarında ele almak ve yeniden betimlemektir. Daha sonra, günümüz çeviri anlayışını yansıtan çeviri kuramları çerçevesinde çevirmenin belirlenen konumu ile çeviri sektörü ve eğitim kurumları arasındaki etkileşim süreçleri incelenmiş, kuram ve uygulama arasında reel bağlantıların varlığı araştırılarak çağdaş kuramların ülkemizde uygulamadaki yeri belirlenmeye çalışılmıştır.Tezin amacı doğrultusunda ilk olarak çevirmenin tarih sürecindeki kimliği ve tarih sürecinde farklı kültürlerde farklı çeviri anlayışlarıyla sürdürülmüş çeviri etkinlikleri, daha sonra da günümüz çeviri anlayışını yansıtan çeviri paradigmaları incelenmiştir. Sonuç bölümünde ise ortaya çıkan sorunların bağlantı noktalarındaki bakış açısından elde edilen olası çözümlere yer verilmiştir.Yaptığımız araştırmalardan elde ettiğimiz veriler, günümüz Türkiye'sinde yoğun olarak sürdürülen çeviri etkinliğinde kurumlar arasında ülkemizin sosyo-ekonomik koşullarından kaynaklanan kopuklukların bulunduğunu, bu ekonomik ve hukuki koşullar ve kurumlararası kopukluk sebebiyle çağdaş bir çevirmen kimliğinin oluşmadığını, çağdaş çeviri kuramlarının da yine aynı sebeplerden uygulamada yalnızca kısmen yer bulduğunu göstermektedir.

As the entire world, as a natural result of intercultural communication intensive translation activity has been also experienced in our country. Translation activity has become a great sector which contains several institutions. When it is considered as a whole, translators constitute the most important part of this activity. Translatorship is also among the major professions in the process of history; because it is impossible for the communities in different languages and cultures to be able to enter to the process of interaction without translation activity.The purpose of this thesis is that to examine the position of translator in today, different institutions in the translation sector with that translator is in effectiveness in its structural features and the identity of translator at the level of interinstitutional links and to address and re- describe different identities consisting in different institutions in ports.Then, in the framework of translation theory reflecting contemporary translation, interaction process between determined position of the translator, translation industry and educational institutions has been examined, the presence of real connections between theory and application has been investigated and the contemporary theory in practice in our country are tried to be determined.For purposes of this thesis, initially identity of translator in the history process and translation activities maintained in different cultures and with different translation understandings in the process of history, then translation paradigm reflecting contemporary translation have been investigated. In the conclusion, possible solutions obtained from the perspective in connection points of emerging issues, have been given.The data obtained from our surveys show that there are disconnections resulting from our country's socio-economic conditions Among institutions on the translation activity continued intensively In today's Turkey and because of the economic and legal conditions and interinstitutional disconnection, a contemporary translator identity cannot be created. Owing to the same reasons, contemporary translation theories were found only partly in practice.