Liderlik davranışları ile cinsiyet ilişkisi : Türkiye’ deki sivil toplum kuruluşlarında bir araştırma

Abstract

Kadın ve erkeğin sahip olduğu toplumsal roller nedeniyle tarih boyunca erkekler yöneticiliği de kapsayan yüksek statülü mesleklere uygun görülürken, kadınlar öğretmenlik, hemşirelik ve ev hanımlığı gibi işlere uygun görülmüştür. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra ağırlaşan hayat şartları dünya ekonomisinin üretim sektöründen servis sektörüne kayması ve kadınların ev bütçesine katkıda bulunma isteği ile kadınların çalışma hayatına girmeleri büyük hız kazanmıştır. Ayrıca kadının eğitim seviyesinin artması ve değişen toplumsal değerler sonucu kadınlar çalışma hayatını ev hayatına tercih etmiştir.Liderlik rolleri dikkate alındığında, kadın ve erkeğin farklı davranış biçimlerine sahip olup olmadığı tartışma konusu olagelmiştir. Lider rollerinin erkek egemen olduğu ve kadınların lider olma sürecinde erkeklere nazaran daha fazla engelle başa çıkmak zorunda olduğu genel kabul görmektedir.Bu araştırmayla, Türkiye'de faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşlarında yönetici olarak çalışan kadın ve erkeklerin sahip oldukları liderlik davranışları arasında fark olup olmadığının, fark varsa bu farklılıkların ne düzeyde ve hangi alanlarda olduğunun ölçülmesi, liderlik becerileri açısından cinsiyetlerin karşılaştırılması amaçlanmaktadır. Veri toplama aracı olarak elektronik anket kullanılmıştır. İki bölümden oluşan anket yoluyla STGM veri tabanından toplanan eposta adreslerine elektronik anketler yollanmış ve STK yöneticisinin ankette yer alan 84 ifadeyi değerlendirmesi istenmiştir. Geri dönen 152 adet elektronik anket PASW Statistics 18 veri hazırlama programı kullanılarak, liderlik tipleri ile cinsiyet arasındaki ilişki analiz edilmeye çalışılmıştır.Araştırmada, 22 Liderlik Bileşenin'den beşinde (Bağımsızlık, Stratejik vurgu, İkna edicilik, Baskınlık, İşbirliği), Liderlik Becerilerine ilişkin ifadelerin 30 unun 24'ünde cinsiyetler arası anlamlı farklılık olduğu anlaşılmıştır. Özellikle kadın yöneticilerin ?İnsana yönelik liderlik becerileri?nde erkeklere oranla daha üstün oldukları görüşünü hem kadın hem de erkek stk yöneticilerinin desteklediği gözlenmiştir.

Due to social roles that each gender has, from past to now man has been portrayeled and accepted eligible in high status related occupations whereas woman has been shown secondary and subordinate occupations as teacher, nurse and housewife. Life conditions and economic circumtances as a result of Second World War got worsened and economy shifted from production sectors to services sectors. In this time period women prefered to join workforce to support household economy and woman labour ratio increased rapidly. And also improving education level and changing social norms has strenghtened place of the woman in workforce.Taking into account Leadership styles whether gender has effective role in leadership is controversial issue in the literature for a long time. It is widely accepted that man has dominant role and woman has more obstacles to overcome in the way of leadership.This research aims to examine whether there is significant differences in leadership style between man and woman who works in non-governmental organizations (NGOs) in Turkey. Leadership skills will be compared for man and woman. E-surveys prefered as data collection method. Email addresses gathered from STGM (Civil Society Development Center) database and NGO managers asked to evaluate each 84 statements in esurvey. Returned 152 inquiries evaluated by using PASW Statistics 18 Programme to analyze the relations between leadership styles and gender.The results showed that there are significant differences between some variables of Leadership components (five out of twenty two components: ?Independence, Strategic emphasis, Persuasiveness, Dominance, Cooperation?) and Leadership skills statements (twenty four out of thirty statements) according to gender of the manager.