Örgütlerde sessiz tehlike - Mobbing’in çalışanlar üzerindeki etkisine yönelik bir araştırma

Abstract

Kamu ve özel örgütlerde, çalışma yaşamının var oluşundan beri yaşanmakta olan; ancak olağan bir şey olarak görülmüş ve gereken önem verilmemiş bir sessiz tehlikedir, MOBBİNG. Bir bireye bir veya bir kaç kişi tarafından sistemli biçimde yöneltilen, düşmanca ve ahlak dışı bir iletişime dayanan her tür zorbaca davranışlar mobbinge yol açmaktadır. Örgütlerin kanayan yarası olan ve kimi zaman küçük bir anlaşmazlıkla, kimi zaman da hiç hissettirmeden, sinsice başlayan, hem bireyler hem de örgütler için ağır sonuçlar doğuran mobbing, birbirleriyle ilişki içinde bulunan örgüt üyelerini olumsuz biçimde etkilemekte, yeri geldiğinde işletme verimliliğine olumlu katkıda bulunan personelin psikolojik ve fiziksel sağlıklarını bozarak onların verimsizliğine ya da işten ayrılmasına yol açarak örgütlerin de verimliliğini olumsuz etkilemektedir.Bireyi, örgütü ve toplumu etki alanı içine alan mobbing davranışlarına, örgüt ve kişilik özellikleri ile birlikte, toplumsal norm ve değerler, yaşanan ekonomik krizler ve yaşanan yasal boşluklar da neden olmaktadır.Sanayileşmiş ülkelerde ve ülkemizde değişen çalışma şartlarına bağlı olarak çalışanlar arasında örgütlerde ?psikolojik terör? ya da başka bir deyişle ?yıldırma? olarak da adlandırılan mobbing olaylarının giderek artması sonucunda akademik çevreler, sendikalar, sağlık örgütleri, organizasyonlar ve gönüllü gruplar konu üzerinde çalışmalar yapmaktadır.Bu araştırma ile örgütlerde sinsice yaşanan mobbing dramlarının, davranışlarının neler olduğunu, düzeyini, kim tarafından uygulandığını belirlemek, mobbinge maruz kalanların sergiledikleri davranışları ve mobbingin ?sessiz tehlike? olarak örgüt çalışanları üzerindeki etkisini ga¬zetelerde yer alan haberler yoluyla ortaya koymak amaçlanmıştır. Araştırmanın literatür bölümünde mobbing olgusunun kavramsal çerçevesi çizilmekte, mobbingin oluşum süreci; ortaya çıkış nedenleri; mağdur, örgüt ve toplum üzerindeki etkileri ele alınmakta; mobbingle mücadele etmede önem taşıyan unsurlara değinilmekte ve Dünya ülkeleri ve Türkiye'de yapılmış ve yapılmakta olan hukuksal düzenlemelere yer verilmektedir. Araştırmada içerik çözümlemesi yöntemi kullanılmıştır.

Mobbing has been suffered in private and public organizations since the existence of business life; but it has been regarded as an ordinary and it is a hidden danger to which didn?t give necessary importance. All types of despotical behaviors which based on a hostile or an amoral communication which are directed regularly to one person by one or some persons cause mobbing. Mobbing, that is bleeding wound of organizations and sometimes begins through little conflicts and sometimes begins backhanded and result in significant events for both individuals and organizations, affects the interrelated member of organization in a negative way and injures the physical and psychological health of employees who contribute to business efficiency positively when appropriate or cause them to release and in this way mobbing affects the efficiency of organization negatively.A part from organization and person characteristics, social norms and values, economic crises and legal gaps lead to mobbing behaviors which circle the person, organization and public.Depending on changing working conditions in the industrialized countries and our country, in the consequence of increase of mobbing events which are called as ?psychological terror? or ?terrorization? academia, trade unions, health organizations and volunteer groups do scientific research on it.With this research it is aimed to determine what mobbing drama and behaviors which are lived in organization, by whomever performed level of the mobbing and to present behaviors of persons exposed to mobbing and its effects on employee of organization through reports published in newspapers. In literature section of research it is formed a frame of mobbing fact, it is handled period of mobbing development, reasons, effects on injured party, organization and public, it is touched on important elements in struggling with mobbing and it is given place to legal arrangements in Turkey and other countries. In this research, method of content analysis was used.