Dürerü’l Hükkam’ın sulh ve ibra bölümünün latinizesi ve kaynakların tespiti

Abstract

Ali Haydar Efendi, on dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısı ile yirminci yüzyılın ilk çeyreği arasında yaşamış bir İslam hukukçusudur. Dolayısıyla yaşadığı yüzyıllar, Osmanlı devletinin son dönemlerine ve Cumhuriyet'in ilk yıllarına rastlamaktadır. Bu dönemde gerçekleşen kanunlaştırma çalışmaları kapsamında bir heyet tarafından Mecelle oluşturulmuş, bu heyette Ali Haydar Efendi'de yer almıştır. Sonraki yıllarda Mecelle'ye dair pek çok şerh yazılmıştır. Bunların içerisinde en kapsamlısı; Ali Haydar Efendi tarafından kaleme alınan Dürerü'l-Hükkâm Şerhü Mecelleti'l-Ahkâm adlı eserdir. Mecelle'nin değinmediği hukuki konulara değinmiş ve çözüm arayışına gitmiştir. O dönemin, hukuksal bakış açısını daha iyi anlamak açısından incelenmeye değer bir eserdir.İki bölümden oluşmakta olan tezin, birinci bölümünde müellifin hayatı, görevleri, ilmi şahsiyeti, Dürerü'l-Hükkâm Şerhü Mecelleti'l-Ahkâm adlı eser hakkında bilgi ve eserin Sulh ve İbra bölümünde geçen kaynaklar hakkında genel bilgi verilmektedir. İkinci bölümünde ise Dürerü'l-Hükkâm Şerhü Mecelleti'l-Ahkâm adlı eserin Sulh ve İbra bölümü latinize edilerek, bu bölümde geçen kaynaklara ulaşılmış ve kaynaklarda konunun hangi cildin kaçıncı sayfasında geçtiği dipnot olarak belirtilmiştir.Anahtar kelimeler: Dürerü'l-Hükkâm, Mecelle, Ali Haydar Efendi, Sulh, İbra

Ali Haydar Efendi is a scholar of Islamic Jurisprudence who lived in the late nineteenth century and the early twentieth century. Hence, centuries he lived coincide with (correspond to) the late period of the Ottoman Empire and the earlier period (first years) of the Republic. In the scope of the legislation attempts in that period, Majalla was prepared by a committee; and Ali Haydar Efendi was present in this committee. In the following years, a lot of commentary on Majalla was written. The most comprehensive of these commentaries is Duraru?l-Hukkam Sharhu Majallatu al-Ahkam written by (compiled by) Ali Haydar Efendi. He mantioned some juristic matters that was not mantioned in Majalla, and also attempted to find solutions for them. This work is a considerable work to understand the jurisprudential perspective of that period.In the thesis consisting of two chapter, the first chapter includes the life, duties,employments and scholarly identity of the author, knowledge about the work, Duraru?l-Hukkam Sharhu Majallatu al-Ahkam and general information about sources mantioned in Sulh part and Ibra part of this work. In the second chapter, latinising two part of Duraru?l-Hukkam Sharhu Majallatu al-Ahkam, Sulh and Ibra, it is reached to sources exist in these parts, and also expressed in the footnotes in which volume and page the matters are refered.Key terms: Duraru?l-Hukkam Sharhu Majallatu al-Ahkam, Ali Haydar Efendi, Sulh, Ibra