Hz. Peygamber döneminde tarım kültürü

Abstract

İnsanlık tarihi boyunca toprak, insan hayatında vazgeçilmez bir yere sahip olmuştur. Sanayileşme sonrası her ne kadar eski değerini kaybetmiş olsa da tarihin büyük bir kesitinin net bir şekilde anlaşılabilmesi için söz konusu dönemlerin toprak anlayışının ve tarım hayatının bilinmesi gerekmektedir.Bu nedenle Hz. Peygamber dönemindeki tarım faaliyetlerini konu edinen çalışmamız, İslâm tarihinin ilk döneminin bir yönüyle daha iyi anlaşılmasına katkı sağlamayı hedeflemektedir.Hz. Peygamber döneminin hemen hemen her kesitiyle ilgili bilgiler ihtiva eden hadis kaynakları, siyer, megâzi, tarih ve fıkıh eserleri araştırmamızın temel kaynaklarını oluşturmuştur. Bunların yanı sıra, ziraat ve botanikle ilgili eserler de gözden geçirilmiştir. Son olarak konumuzla ilgisi olan tezlere ve araştırmalara da mümkün olduğunca ulaşılmaya çalışılmıştır.Çalışmamızın sonucunda, Hz. Peygamber döneminde Hicaz bölgesi ve çevresinde tarımın, en önemli geçim kaynağı olduğu, özellikle Medine, Tâif ve Hayber gibi yerleşim alanlarının ekonomisinde tarımın merkezî bir yer teşkil ettiği hattâ bu yerleşim alanlarının kurulmasında ve şehirleşmesinde tarımın adeta lokomotif görevi üstlendiği tespit edilmiştir. Halkın günlük ve yıllık erzak ihtiyacını karşılayan tarım ürünleri aynı zamanda en değerli ticaret malları arasında yer almaktaydı. Bunlara ilave olarak İslâm devletinin, en büyük gelir kaynakları arasında tarım ürünlerinden alınan vergiler gelmekteydi.Tarımın bu değerinden ötürü halkın ihtiyacının giderilmesini ve refah düzeyinin yükselmesini amaçlayan Hz. Peygamber, ihya ve iktâ gibi sistemlerle ashabını tarım işlerine teşvik etmişti. O, tarım işleriyle ilgili pek çok hususta düzenlemeler yaparak bu çalışmaların daha sistematik bir şekilde yapılmasını sağlamıştı

Throughout the history of mankind, earth has an inseparable place in human life. Even though it has lost its prior significance after the industrial revolution, in order to better understand greater part of human history we need to study the land policy and agricultural life of those parts of history.That is why our study, which examines the agricultural life during the period of Prophet Muhammad, aims to contribute in better understanding the genesis period of Islamic history.Hadith literature, which covers every aspect of the period of Prophet Muhammad, works written specifically about the life and battles of the Prophet (Sirah and Maghazi literature), related sections of the general history books, Islamic law books have consisted the major part of the present study. In addition to those, works written specifically about botany and agriculture were examined. Finally we have tried to check the related contemporary theses and books as much as possible.As a result of this study, we have reached the conclusion that agriculture was the most important living source of people for the area of Hijaz and for the surrounding areas; and it held the central place in the economy of the cities, like Madinah, Taif, and Haybar. In this study, it has been even established that agriculture had the leading role in urbanization and establishment of above mentioned residential areas. Agricultural products, which provided the daily provision of people, were also among the most valuable trade goods. In addition, tithe collected from agricultural products was among the biggest revenues of the Muslim State.Because of the high prominence of agriculture in supplying the needs of the people and raising the standards of living, through the systems, like i?y? (reinvigoration of the unoccupied lands) and iq?? (assignment of the lands), Prophet Muhammad encouraged his companions to occupy themselves with agriculture. By constituting regulations in almost every fields of agricultural activities, he ensured the systematic operation of them.