Azerbeycan aşıklık geleneğindeki Kerem ile Aslı destanı üzerine bir inceleme

Abstract

Bu tez çalışmasında Türk dünyası destanları içinde farklı bir yeri olan Kerem ile Aslı destanının Azerbaycan âşıklarından Hüseyin Saraçlı ağzından okunan versiyonunun müzik bölümlerinin dikte edilerek bilim dünyası ve kamuoyunun hizmetine sunulması hedeflenmiştir.Bu inceleme aynı zamanda Kerem ile Aslı destanının Türk dünyasındaki versiyonlarını, âşık edebiyatı ve âşık musikisini de kapsamaktadır. Bu çalışma yapılırken bibliyografya taraması, kişisel görüşmeler, nota ve sözlerin dikte edilmesi yöntemlerine başvurulmuştur.Yapılan makamsal incelemeler sonucunda bu sözlü ve müzikli anlatımda başlıca üç makamın dizilerinin seslerine benzerlik gösteren seslerin kullanıldığı görülmüş, bu makamların genel kuralları ile bire bir örtüşmeyen taraflarının olduğu da tespit edilmiştir. Bu tespitler sonucunda âşığın yorumuna göre değişkenlik gösteren ve dolayısıyla araştırmacıda bu sözel ve müzikal yapının standardize edilemeyeceği kanaatine vardıran dinamikler taşımaktadır.

The aim of this thesis is to dictate the version of Huseyin Saracli, who is one of the respected Azerbaijani traditional poet, singing of `Kerem and Asli` ,which has a noticeable importance amongst the geography of Turks` ballads, and present the findings to scientific and public use.İn addition to this, the thesis includes different versions of the ballad in the geography of Turks, folkloric poem literature and its music. While the survey had been carrying out those methods are used: bibliyography scan, interview, notes and sayings dictation.After the harmonic survey it is found that in the verbal and musical exposition there are some similarities between three particular harmonics` scale and sounds which are used. İt is also found that the sounds have no exact similarities to general rule of the harmonics. The findings indicate to the verbal and musical structure that vary from poet to poet, and as far as the structure concerned, it has dynamics which is not appropriate for standardising it.