Türkiye’de din-sekülerleşme ilişkisi

Abstract

Genellikle Aydınlanma düşüncesiyle paralel bir biçimde algılanan Modernleşme olgusu, aslında Batılı toplumların tarihinde çok boyutlu ve farklı bir biçimde toplumsal değişmelerin yaşanmasına tekabül etmektedir. Daha açık bir ifadeyle ise modernleşme döneminde, her toplum, coğrafi, kültürel ve kendi içinde bulundukları şartlara göre modernleşmeyi farklı şekillerde karşılamışlardır. Türkiye'de ise modernleşme tarihinin ve kültürünün önemli bir döneminden kopma ve uzaklaşma süreci olarak algılanmıştır.Bu sebeplerden dolayı Türkiye'de İslam tarihinden gelen tasavvufun dünyevileşerek bozulmasıyla ve Osmanlı imparatorluğundan bu yana tartışmaların odağı haline gelmiş tarikat yapılarının, günümüzde de din-devlet, din-siyaset, din-toplum tartışmalarının toplum üzerinde yaptığı etkiyi anlamak önemli bir çaba olacaktır. İşte bu gerçeği çok önemli bulduğumuzdan dolayı, böyle bir çalışmanın yapılmasına ihtiyaç duyulmuştur.Bu araştırmamızda yapmaya çalıştığımız şey, Türk modernleşmesinin Osmanlı imparatorluğunun son dönemlerinde sorun teşkil etmeye başlayan tarikatların kapatılmasına yoluna gidilirken hangi nedenlerin etkili olduğu tespit etmek ve de bu nedenlerin Türkiye Cumhuriyeti dönemindeki din-devlet ilişkileri ile ne derce bir paralellik taşıyıp taşımadığını belirlemektir. Burada tarihsel bir sürecin, sosyolojik analizi yapılmak istenmektedir.Son olarak ise Türk modernleşme sürecinin daha ziyade, bir sorun halinde yaşanmasının nedenleri araştırılmaktadır. Bu süreçte Türk toplumunun geçmişten miras aldığı kültürel, dini ve ahlaki değerler ile modernizmin dayattığı seküler değerlerin çatışması üzerinde durulmuştur. .Bu çalışmanın araştırma problemi, Türkiye'deki doğuştan küresel firmaların uluslararasılaşma davranışlarını ne tür faktörlerin etkilediğini belirlemek olarak ifade edilebilir. Bir firman ın uluslararasılaşma davranışını ölçerken ne tür uluslararasılaşma yöntemine başvurduğu dikkate alınmaktadır. Bu bağlamda bu çalışmanın amaçlarını şu şekilde ifade etmek mümkündür:a) Doğuştan küresel firmalar ihracat-ithalat, birlikte girişim yoluyla doğrudan yabancı yatırımve tek başına doğrudan yabancı yatırım gibi farklı uluslararasılaşma yöntemlerinden birini tercih ederken hangi değişkenlerin etkisi altında kalmaktadırlar?b) Firmalar uluslararasılaşma planlarını ve işbirliği stratejilerini formule ederken ne tür kritik başarı faktörlerini dikkate almalıdırlar?Bu sorulara cevap ararken literatür taramasına ek olarak farklı uluslararasılaşma yöntemlerini kullanan dört değişik doğuştan küresel firma ?örnek olay? olarak incelenmiştir. Veri edinmede örnek olay yönteminin tercih edilmesinin iki temel gerekçesi vardır. Birincisi, Türkiye'de doğuştan küresel firma sayısı oldukça sınırlı olduğu için az sayıda firmaya odaklanarak elde edilecek geniş kapsamlı bilgiler ile genelleme yapmak metodolojik olarak mümkün gözükmektedir. İkincisi, firmaların uluslararasılaşma davranışları ?stratejik? bir karar olduğu için, firma yöneticilerini stratejilerine ilişkin bilgileri anket yoluyla cevaplamaları pek muhtemel gözükmemektedir. Bunun yerine yarı- biçimsel ve biçimsel-olmayan mülakat yöntemleriyle söz konusu firmalar hakkında daha ayrıntılı ve informel kaynaklarla da beslenen bilgiler elde etmek mümkün olacaktı.Bu çerçevede yapılan çalışma sonucunda doğuştan küresel firmaların farklı uluslararasılaşma yöntemlerinden hangisini kullandıklarını belirlerken dikkate aldıkları faktörler arasında ilgili ülkeyle olan kültürel benzeşim düzeyi, ilgili ülkenin sunduğu girdilerin ve teşviklerin firmaya sağladığı stratejik üstünlük, ilgili ülke pazarının firma açısından görece önemi ve firmanın kendi ülkesindeki rekabet konumu öne çıkmaktadır. Bu noktada hem itici hem de çekici faktörlerden bir karma oluştuğu gözlenmektedir. Doğuştan küresel firmaların uluslararasılaşma planları ve işbirliği stratejilerinin başarılısı ise bu firmaların ortak seçimi, pazar ve müşteri özellikleri, rekabet düzeyi, beşeri ve finansal kaynaklara ulaşabilirlik, coğrafi mesafe ve kültürel yakınlık gibi faktörleri değerlendirmelerindeki isabete bağlı olmaktadır. Bu yönüyle bakıldığında çalışmanın bulgularının oldukça önemli pratik imaları olduğu söylenebilir.Anahtar kelimeler: Modernleşme, tasavvuf , din

The World humanity?s starded in the moment to etsem, social changes? to become that this it `modernize? to give whith the name one new period. Every state and people have to examine geograpy, cultural and in own according to see different in the modernize period. The Turkey modernize was worked to be done in the world the model but this it that what rate isn?t successful mature.The West? to understanding modernize become different one event in the Turk compartiots to try the taste. Sufism to be broken down in secularize from İslam history tradition and, which ever since sufi path in the moment religion and state, religion-polcy, religion-social become real to drag in disputes. We need to do resarch found to this real very important such.İn the research turkish mdernize and westwrnization protect that has taken place from The Ottoman Empire resent periods sufi path that what reason the turkey republice state to forbit the paralel?, Te absence become to different? We have examined to be comprehended in sociolgical dimensions.We say Turk modernize one process rather than in the condition problem inheritance the comminity to take from the past a cultural, religion, moral value that in the front to obstance formed and this is what a pity couldn?t succed.Keywords: modernize, sufism, religion