Türkiye'deki tabiat parklarının açık hava sportif rekreasyon aktiviteleri açısından mevcut potansiyellerinin belirlenmesi (Kocaeli Ballıkkayalar vadisi tabiat parkı örneği)

Abstract

SAÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tez ÖzetiTezin Başlığı: Türkiye' deki Tabiat Parklarının Açık Hava Sportif Rekreasyon AktiviteleriAçısından Mevcut Potansiyellerinin Belirlenmesi (Kocaeli Ballıkayalar Vadisi Tabiat ParkıÖrneği)Tezin Yazarı: Mustafa Arslan BAŞAR Danışman: Yrd. Doç. Dr. Fehmi ÇALIKKabul Tarihi: 20.05.2006 Sayfa Sayısı: XI (Ön Kısım) + 102 (Tez)Anabilimdalı: Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dalı: Beden Eğitimi ve Spor ÖğretmenliğiBu çalışma ile, Ballıkayalar Vadisi Tabiat Parkının sahip olduğu doğal kaynak değerleri ilealanın açık hava sportif rekreasyon aktiviteleri açısından potansiyelinin belirlenmesiamaçlanmıştır.Araştırmaya konu olan, Ballıkayalar Vadisi Tabiat Parkı, Marmara Bölgesinde, Kocaeli İli,Gebze İlçesi sınırlarında kalmaktadır. Araştırma alanı 1603 ha olup, tabiat parkını içine alantopografik havza sınırı ile 5324 ha'lık bir alana sahiptir. Topluca Tepesi (280m) ile alanın enyüksek noktasıdır. Vadinin güney girişindeki dere tabanından 50-70 m yükseklikteki yaşlıçıplak ve nispeten düz, erimeden arta kalan kireçtaşı kayalıkları ile kuzeye doğru yaklaşık 1,5km devam eden kanyon boyunca yer alan doğal oluşumlar (mağara, kovuk, küçük inler, devkazanları, küçük çağlayanlar ve bunların önündeki göllenmeler) jeomorfolojik açıdan dikkatedeğer alanlardır.Alanın açık hava sportif rekreasyon potansiyelinin belirlenmesinde Gülez'in geliştirdiği, biryerin orman içi rekreasyon potansiyelinin belirlenmesi yöntemi ile araştırmanın konusunauygun bazı değişiklikler yapılarak ortak bir değerlendirme formu oluşturulmuş ve TabiatParkına uyarlanmıştır. Araştırma alanın incelenmesinde, Sportif Rekreasyon Değeri, PeyzajDeğeri, İklim, Ulaşılabilirlik ve Olumsuz Etkenler değerlendirme kriterleri olarak yer almıştır.Araştırma sonucunda; Ballıkayalar Vadisi Tabiat Parkının sahip olduğu doğal kaynakdeğerleri ile birlikte, orman içi açık hava sportif rekreasyon aktiviteleri açısından % 75'lik birpotansiyele sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Değerlendirmede, Tabiat Parkının sahipolduğu doğal kaynakların sportif amaçlı kullanımının uygunluğuna göre, Kaya Tırmanışı,Doğa Yürüyüşü ve Kampçılık en elverişli açık hava sportif rekreasyon aktiviteleri olarakbelirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Tabiat Parkı, Rekreasyon, Açık Hava Sportif Rekreasyonx

Sakarya University Institute Of Social Sciences Abstract Of Master?s ThesisTitle of the Thesis: To Find The Natural Parks Available Potentials According To OutdoorSportive Recreation Activities.( Kocaeli Ballıkayalar Valley Natural Park Example)Author: Mustafa Arslan BAŞAR Supervisor: Asst. Dr. Fehmi ÇALIKDate: 20.05.2006 Nu.Of pages: XI (pre text) + 102 (main body)Department: Physical Education and Sport Subfield: Physical Education and Sport TeachingThis study, it was aimed to define the Ballıkayalar Valley Natural Park?s natural resourcesvalues and its potential according to the outdoor sportive recreation activities.Ballıkayalar Valley Natural Park is in Gebze-Kocaeli (in Marmara Region).The research area is1603 ha and it has 5324 area including natural park with topographic river-basin area. Thehighest point of the valley is Topluca Hill.(280 m). Old bare and smooth limestone rocks whichare the result of melting at the south entry of the valley and 50-70 m high from river-basin andnatural formantions (cave, cavity, small caves, huge dip, water fall, small lakes) are importantjeomorphologic place.Determining the area as outdoor sportive recreation, potential with the method of any of theplace?s determination of forest recreation (Gülez?s), a common evaluation form was formedaccording to the research subject and it was adapted to the natural park. Evaluating the researcharea, the value of the sportive recreation landscape, climate value, accessibility and negativefactors were placed as evaluating criterias.At the end of the research; with the natural resources of the Ballıkayalar Valley Natural Park, itwas found that it has % 75 potential according to the forest outdoor sportive recreation. At theevalution it was also found that the natural park is appropriate to do, rock climbing, hiking andcamping.Keywords: Nature Park, Recreation, Outdoor Sportive Recreationxi