Yapı muhasebesinde "Yıllara Yaygın"lık kavramının neden olduğu sorunlar ve çözüm önerileri

Abstract

SAÜ. Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tez ÖzetiTezin Başlığı: Yapı Muhasebesinde ?Yıllara Yaygınlık ? Kavramının Neden Olduğu Sorunlarve Çözüm ÖnerileriTezin Yazarı: Hülya TÜRÜNG Danışman: Yrd. Doç. Dr. Selahattin KARABINARKabul Tarihi: 28.06.2006 Sayfa Sayısı: x(ön kısım) + 87(tez) + 44(Ekler)Anabilim Dalı: şletme Bilim Dalı: Muhasebe ve FinansmanYY O şlerine uygulanan muhasebe ve vergi sistemi kullanıldığı yıldan itibaren sorunlaraneden olmuştur. Yapılan literatür taramasında bu sorunların her birinin ayrı ayrı incelendiği veçözüm önerileri sunulduğu tespit edilmiştir. Fakat kaldırılabilirliği yönünde yeterli çalışmayarastlanmamış ve bu yönüyle incelenmeye değer görülmüştür.Bu tez çalışmasının araştırma problemi; Yıllara yaygın inşaat onarım işleri uygulamasıkaldırılabilir mi?Kullanılmazsa ne gibi değişiklikler oluşur ve bu değişiklikler YY O ' nin yol açtığı sorunlaraçözüm getirir mi?Bu doğrultuda bu çalışma: nşaat muhasebesinde YY O kavramı doğru tanımıyla kullanılıyormu, muhasebe ve vergi sisteminde bu kadar sorun yaratmasının nedenleri nelerdir? Sorunlararaştırmacılar tarafından eleştirildiği halde, yapılan değişikliklerle neden sonucaulaşılmamıştır, acaba bu kavram hiç kullanılmamalı mıdır? Sorularına cevap aranıp sonucaulaşılmasını amaçlamaktadır.Bu sorulara cevap aramak için öncelikle geniş literatür taramasıyla YY O kavramının tanımı,yol açtığı sorunlar, bu sorunları çözümlemek için yapılan değişiklikler, değişikliklerin yolaçtığı yeni sorunlar tespit edilmiştir. Çalışma sırasında meslek erbabı kişilerle yapılan yarıbiçimsel mülakatlarla sonuca ulaşılmaya çalışılmıştır. Ayrıca gelişmiş ülkelerin bu tür işlereuyguladığı muhasebe ve vergi sistemi incelenerek sonuçlar desteklenmiştir.Bu çerçevede çalışma sonucunda ulaşılan veriler, YY O kavramının hizmet işlerisınıflamasında değil, imalat işleri sınıflamasında olduğunu, bu işlere uygulanan muhasebe vevergi şeklinin uygulanması gerektiğini, sorunlara çözüm getirememenin nedeninin hizmetişlerinin muhasebe sisteminin YY O şlerinin muhasebeleştirilmesine müsait olmadığınıgöstermektedir.Çalışmanın sonucuna ulaşıldığında, TMSK' nın muhasebe standartlarını yeni şekliyleyayınlandığı tespit edilmiştir. TMS 11'in YY O tanımını kullanmadığı, inşaat işlerininbitirilmese de dönem sonunda finansal tablolara yansıtılması gerektiğini belirtmektedir. Bununuygulanabilmesi için de ?tamamlanma yüzdesi? yönteminin kullanılmasının uygun olacağınıaçıklamaktadır. Bu durum ulaştığımız ?YY O kaldırılabilir? sonucunu desteklemektedir.Fakat eski TMS 18. maddede yer alan hükümler de muhasebe ve vergi uygulamasında tamanlamıyla kullanılamamıştır. TMS 11'in tam anlamıyla kullanılması için inşaatsözleşmelerinin hizmet sözleşmesi statüsünden çıkarılıp, sipariş usulü imalat sözleşmesiniteliği taşıması gerekmektedir.Anahtar Kelimeler: Muhasebe, Yıllara Yaygın nşaat Onarım şleri, Vergi Sorunları,

Sakarya Unıversity Insitute of Social Sciences Abstract of Master?s ThesisTitle of the Thesis: Problems Caused by ?Multi-Year? Consept in Construction Accounting andPossible Solutions.Author: Hülya Türüng Supervisor:Asoc..Prof.Dr. Selahattin KarabınarDate: 28.06.2006 No. Of pages: x( Pretex)+87(main body)+44(appendices)Dapartment: Business Subfield: Accounting and FinanceThe accounting and taxation systems used for multi-year construction and repair (MYCR) workshave caused many problems throughout the years they have been applied. The literature reviewreveals that each of these problems has been investigated separately, and many differentsolutions have been offered to be able to solve them. But, the important question on the cancelability of this concept has been left unexplored in the literature; thus, this topic has been foundworth investigating in this thesis.The main questions that are investigated in the thesis are as follows: Is the application of theMYCR cancelable? If it is not applied, what type of changes would be observed? Can thesechanges solve the problems associated with the MYCR?In light of these basic questions, this study aims at answering such specific questions as well: Isthe MYCR concept applied using its correct definition; what are the sources of many problemscaused by this concept in accounting and in the taxation system; even though it has been critizedby researchers, why not the changes made related to this issue could produce desired solutions;should this concept be canceled?In order to answer these questions, first of all, the definition of the concept of MYCR works isstudied with a detailed literature review. Then, the problems caused by this concept and thechanges made to correct these problems, and the new problems caused by these changes areinvestigated. The main research methodology used in the thesis is the semi-formal interviewsconducted with professional experts. The results are also supported by examining theapplications used in accounting and taxation systems of developed countries.The conclusions reached within this framework show that the concept of the MYCR works takesplace in the category of manufacturing business, not in the category of service business; thebasic reason for not being able to solve the problems is that the application of the concept ofMYCR works is not suitable for the accounting system of service business.At the end of this study, it has been determined that TMSK has set new accounting standards.TMS 11 does not use the definition of MYCR works any more; it rules that, even if constructionworks are not complete, they need to be reported in the financial tables at the end of the year.The methodology of ?percentage completed? has been recommended to apply the new rule. Thisissue supports our conclusion of the cancel ability of MYCR works. But the concern is that thedecisions taking place in the 18th section of the old TMS could not be used properly inaccounting and taxation applications either. To prevent repeating those same mistakes and to beable to apply TMS 11 fully, construction contracts need to be removed from the statutes ofservice contacts, and should be let carry the characteristics of contracts for production with ordermethod.x