Başbakanlık Osmanlı arşivi sadaret yazışmalarına yansıyan dış gelişmeler (Mart-Haziran 1918)

Abstract

20.yy'da Avrupa'da meydana gelen en önemli gelişmelerden birisi I.Dünya Savaşı olmuştur. Savaş Avrupalı devletlerin kendi içlerinde gruplaşmalarına neden olmuş, Avrupa büyük devletleri savaşın başlangıcında birbirlerine düşman ittifaklar kümesini oluşturmuşlardır.Sovyet Rusya ve İngiltere'nin içinde bulunduğu grup İtilaf Devletlerini, Almanya'nın içinde bulunduğu grup ise İttifak Devletleri grubunu oluşturmaktaydı. Osmanlı Devleti ise Almanya'nın yanında İttifak Devletleri yanında yerini almıştı.Rusya'da savaş sırasında ihtilalin meydana gelmesi üzerine çarlık rejimi sona ermiş, barış taraftarları iktidar olmuş bu durum İttifak Devletleri tarafından büyük bir memnuniyetle karşılanmıştır. Yeni Sovyet Hükümeti savaş sırasında yapılan gizli anlaşmaları açığa çıkarmış bu durum İtilaf Devletlerini zor durumda bırakmıştır. Sovyet Rusya'nın savaştan çekilmek üzere ateşkes anlaşması imzalamak istemesi üzerine İttifak Devletleri ile yapılan görüşmeler sonucunda Brest Litovsk Anlaşması imzalanmıştır. Müttefik dört devlet ve Sovyet Rusya arasında imzalanmış bu barış, Merkezi Devletler için büyük başarı ve kazanç olmuştur. Ancak 1918 yazından itibaren gelişen olaylar bu başarıyı geçersiz kılmıştır.İngiltere ise savaşın başından itibaren, Osmanlı Devletinin Merkezi Devletlere eğilim gösterdiğini fark edince Osmanlı Devleti'ni arkadan vurmak için Arap alemini Osmanlı Devletine karşı ayaklandırmak istemiş ayrıca Siyonistlerle ilgili bir deklarasyon oluşturmuştur. Bu deklarasyonda İngiltere, Siyonistlere Filistin'de bir Yahudi Devleti kurulması için ellerinden gelen yardımı esirgemeyecekleri sözünü vermiştir.Savaşa İttifak Devletleri yanında katılan Bulgaristan'da savaş esnasında Osmanlı Devletine karşı birtakım faaliyetlerde bulunmuştur.Bu gelişmeler İttifak Devletleri yanında savaşa giren Osmanlı Devletini zor durumda bırakmış ve Osmanlı Devleti Almanya'nın yanında girdiği I.Dünya savaşından yenik olarak ayrılmıştır.Anahtar kelimeler: I.Dünya Savaşı, Brest Litovsk ,Siyonizm20.yy'da Avrupa'da meydana gelen en önemli gelişmelerden birisi I.Dünya Savaşı olmuştur. Savaş Avrupalı devletlerin kendi içlerinde gruplaşmalarına neden olmuş, Avrupa büyük devletleri savaşın başlangıcında birbirlerine düşman ittifaklar kümesini oluşturmuşlardır.Sovyet Rusya ve İngiltere'nin içinde bulunduğu grup İtilaf Devletlerini, Almanya'nın içinde bulunduğu grup ise İttifak Devletleri grubunu oluşturmaktaydı. Osmanlı Devleti ise Almanya'nın yanında İttifak Devletleri yanında yerini almıştı.Rusya'da savaş sırasında ihtilalin meydana gelmesi üzerine çarlık rejimi sona ermiş, barış taraftarları iktidar olmuş bu durum İttifak Devletleri tarafından büyük bir memnuniyetle karşılanmıştır. Yeni Sovyet Hükümeti savaş sırasında yapılan gizli anlaşmaları açığa çıkarmış bu durum İtilaf Devletlerini zor durumda bırakmıştır. Sovyet Rusya'nın savaştan çekilmek üzere ateşkes anlaşması imzalamak istemesi üzerine İttifak Devletleri ile yapılan görüşmeler sonucunda Brest Litovsk Anlaşması imzalanmıştır. Müttefik dört devlet ve Sovyet Rusya arasında imzalanmış bu barış, Merkezi Devletler için büyük başarı ve kazanç olmuştur. Ancak 1918 yazından itibaren gelişen olaylar bu başarıyı geçersiz kılmıştır.İngiltere ise savaşın başından itibaren, Osmanlı Devletinin Merkezi Devletlere eğilim gösterdiğini fark edince Osmanlı Devleti'ni arkadan vurmak için Arap alemini Osmanlı Devletine karşı ayaklandırmak istemiş ayrıca Siyonistlerle ilgili bir deklarasyon oluşturmuştur. Bu deklarasyonda İngiltere, Siyonistlere Filistin'de bir Yahudi Devleti kurulması için ellerinden gelen yardımı esirgemeyecekleri sözünü vermiştir.Savaşa İttifak Devletleri yanında katılan Bulgaristan'da savaş esnasında Osmanlı Devletine karşı birtakım faaliyetlerde bulunmuştur.Bu gelişmeler İttifak Devletleri yanında savaşa giren Osmanlı Devletini zor durumda bırakmış ve Osmanlı Devleti Almanya'nın yanında girdiği I.Dünya savaşından yenik olarak ayrılmıştır.Anahtar kelimeler: I.Dünya Savaşı, Brest Litovsk ,Siyonizm20.yy'da Avrupa'da meydana gelen en önemli gelişmelerden birisi I.Dünya Savaşı olmuştur. Savaş Avrupalı devletlerin kendi içlerinde gruplaşmalarına neden olmuş, Avrupa büyük devletleri savaşın başlangıcında birbirlerine düşman ittifaklar kümesini oluşturmuşlardır.Sovyet Rusya ve İngiltere'nin içinde bulunduğu grup İtilaf Devletlerini, Almanya'nın içinde bulunduğu grup ise İttifak Devletleri grubunu oluşturmaktaydı. Osmanlı Devleti ise Almanya'nın yanında İttifak Devletleri yanında yerini almıştı.Rusya'da savaş sırasında ihtilalin meydana gelmesi üzerine çarlık rejimi sona ermiş, barış taraftarları iktidar olmuş bu durum İttifak Devletleri tarafından büyük bir memnuniyetle karşılanmıştır. Yeni Sovyet Hükümeti savaş sırasında yapılan gizli anlaşmaları açığa çıkarmış bu durum İtilaf Devletlerini zor durumda bırakmıştır. Sovyet Rusya'nın savaştan çekilmek üzere ateşkes anlaşması imzalamak istemesi üzerine İttifak Devletleri ile yapılan görüşmeler sonucunda Brest Litovsk Anlaşması imzalanmıştır. Müttefik dört devlet ve Sovyet Rusya arasında imzalanmış bu barış, Merkezi Devletler için büyük başarı ve kazanç olmuştur. Ancak 1918 yazından itibaren gelişen olaylar bu başarıyı geçersiz kılmıştır.İngiltere ise savaşın başından itibaren, Osmanlı Devletinin Merkezi Devletlere eğilim gösterdiğini fark edince Osmanlı Devleti'ni arkadan vurmak için Arap alemini Osmanlı Devletine karşı ayaklandırmak istemiş ayrıca Siyonistlerle ilgili bir deklarasyon oluşturmuştur. Bu deklarasyonda İngiltere, Siyonistlere Filistin'de bir Yahudi Devleti kurulması için ellerinden gelen yardımı esirgemeyecekleri sözünü vermiştir.Savaşa İttifak Devletleri yanında katılan Bulgaristan'da savaş esnasında Osmanlı Devletine karşı birtakım faaliyetlerde bulunmuştur.Bu gelişmeler İttifak Devletleri yanında savaşa giren Osmanlı Devletini zor durumda bırakmış ve Osmanlı Devleti Almanya'nın yanında girdiği I.Dünya savaşından yenik olarak ayrılmıştır.Anahtar kelimeler: I.Dünya Savaşı, Brest Litovsk ,Siyonizm

One of the most important developments in Europe in the 20th century has been the First World War. It caused the European countries seperate into groups among themselves, so the major European countries formed up the group of alliances at the beginning of the war.The group including Soviet Russia and England was named the Allies and the group including Germany was named the Central Powers. Ottoman Empire took its place in the Central Powers with Germany.In Russia upon the revolution during the war Tsardom ended and the supporters of peace came into power. This was welcomed gladly by the Central Powers, because the new Soviet Government revealed the secret treaties signed by the former government during the war. The Allies were having difficult times. Upon Soviet Russia?s desire to cease fire and withdraw from the war, Brest Litovsk treaty was signed between four Central Powers and Soviet Russia. This treaty has been a great success and achievement, however, the events progressing since the summer of 1918 have lapsed this success.Having realised that Ottoman Government had an aptitude towards Central Powers since the beginning of the war, England wanted to provoke Arabic world against Ottoman Government. Besides, it made up a declaration about Zionists. In this declaration, England promised to help Zionists set up a Jewish state in Palestine.Bulgaria, who entered the war on the side of Central Powers also had some actions against Ottoman Government.These developments put the Ottoman Government on the spot and caused him finish the First World War in which he took place near Germany, defeated.Key Words: 1st World War, Brest Litovsk ,Zionism