el-Hakim eş-şehid el-Mervezi’nin el-Kafi adlı aserinin zekat, savm, hayz ve menasik bölümlerinin tahkiki

Abstract

el-Hâkim eş-Şehîd el-Mervezî (ö. 334/945), Sâmâniler (m. 819-1005) zamanında yaşamış, Buhâra kadılığı yapmış ardından Sâmâni veziri olmuştur. Bu vazifede iken isyan eden askerler tarafından şehit edilmiştir. Birçok eser yazmakla beraber günümüze ulaşan tek eseri ve çalışmamızın da konusunu teşkil eden eseri el-Kâfî'dir.Müellif, eserini İmam Muhammed'in (ö. 189/804) ?Zâhiru'r-rivâye? veya ?Mesâilu'l-usûl? kabul edilen eserlerini birleştirip, tekrarlarını çıkararak, konuları fıkıh bablarına göre yeniden tanzim ederek tasnif etmiştir. el-Kâfî, İmam Muhammed'in eserlerinden sonra mezhepte asıl kabul edilmiş ve sonraki eserlerin kendisine dayandığı bir eser olmuştur.Müellif, Zâhiru'r-rivâye eserler yanında Nevâdirden olan eser ve kavilleri de eserine almıştır. Muhtasar bir çalışma olan el-Kâfî'de konular sade ve anlaşılır bir üslupla sunulmuş, meseleler detaylı ele alınmamıştır.el-Kâfî, sahip olduğu şöhrete rağmen halen matbu edilmemiş, birçok nüshası ile kütüphanelerde mevcut bulunmaktadır. Oldukça kapsamlı olan bu eseri tek bir çalışma ile tahkik etmenin zorluğundan dolayı biz çalışmamızı bu eserin zekât, savm, hayz ve menâsik bölümlerinin tahkikini yapmakla sınırladık. Aynı zamanda çalışmamızda müellifin hayatı ve eserleri hakkında da bilgi verdik.Tahkikimizde, müellif nüshasına en yakın metni oluşturmayı amaçladık. Müellif nüshası günümüze ulaşmadığı için bizde tespit ettiğimiz en eski dört nüshayı çalışmamız için belirledik. Tercihli metodu kullanarak nüshalar arasındaki farklılıklardan metne en uygun olanı tercih ettik. Nüshalardaki farklılıkları da belirlediğimiz remizlerle dipnotlarda gösterdik. Aynı zamanda metinde geçen hadis ve şahıslarla ilgili tahrici de dipnotlarda belirttik.

al-Hâkim aş-Şehîd al-Mervezî (ö. 334/945), lived at the time of Samanians (m. 819-1005). After working as a cadi (moslem judge) of Buhara, he became vizier of Samanians. He was martyred from rebelious soldiers in this period. al-Kâfî is the only hint we have from his big inheritance. However he published many booksThe author classified his work with respect to fiqih subjucts by combining Imam Muhammed?s (ö. 189/804) Works which were accepted as ?Zâhiru?r-rivâye? or ?mesâilu?l-usûl? and by extracting their repetitions. el-Kâfî is accepted as main work in the sectarian and became a fundamental work on which other Works written then depended.The Author, he put some hints and agreements from `nevâdir? to his assesment other than Zâhiru?r-rivâye. As a short studying in al Kâfî, topics are presented simple and clear and Matters are approached very detailed.al-Kâfî has not yet been pulished eventhough it has big reputation and it still exist in some Libraries. We only researched the parts of alms, fast, period, worship place because of difficulties of working with this sort of detailed achievement. Also in this assesment, information is given which is about Author and his efforts.In this research, we try to give closest text to the author original text. We determined the oldest four copies fort this research altough we could not get the original text. We choose the Suitable copy for the text using preferential method. We show the differences between copies in the footnotes. We also clarified the extractions about the hadith and people.